W przypadku betonu samozagęszczalnego płynna mieszanka wywiera większy nacisk na szalunek, konieczne jest więc wzmocnienie szkieletu szalunku.
Fot. Lafarge
Beton samozagęszczalny może być wykorzystywany przy wykonywaniu różnych elementów. W budownictwie jednorodzinnym idealnie sprawdza się przy wykonywaniu ław fundamentowych. Podpowiadamy, jak należy wylewać beton samozagęszczalny, aby w pełni wykorzystać jego właściwości.
Uniwersalny charakter, szeroki wachlarz zastosowań i wytrzymałość łączenia to cechy, które sprawiają, że kleje naprawcze Bostik sprawdzą się w wielu codziennych sytuacjach, domowych naprawach czy pracach...
Uniwersalny charakter, szeroki wachlarz zastosowań i wytrzymałość łączenia to cechy, które sprawiają, że kleje naprawcze Bostik sprawdzą się w wielu codziennych sytuacjach, domowych naprawach czy pracach dekoracyjnych. Wystarczy odrobina kleju, by nadać ulubionym przedmiotom drugie życie. Mistrzem napraw w tej kategorii jest klej FIX&GLUE ŻEL.
Płyta fundamentowa to jedna z podstawowych konstrukcji budowlanych, której głównym zadaniem jest przenoszenie ciężaru budynku na grunt. Bez właściwego jej wykonania żaden budynek nie mógłby stać stabilnie...
Płyta fundamentowa to jedna z podstawowych konstrukcji budowlanych, której głównym zadaniem jest przenoszenie ciężaru budynku na grunt. Bez właściwego jej wykonania żaden budynek nie mógłby stać stabilnie i bezpiecznie. Dlatego też warto poznać podstawowe informacje na temat tej konstrukcji, jej rodzajów oraz samego procesu budowy. Postaramy się je przybliżyć w poniższym artykule.
Nie tylko specjaliści z branży budowlanej wiedzą, że bez solidnych fundamentów nie ma mowy o udanej budowie. Jednym z rozwiązań, które można zastosować na placu budowy, są płyty fundamentowe. Poznaj właściwości...
Nie tylko specjaliści z branży budowlanej wiedzą, że bez solidnych fundamentów nie ma mowy o udanej budowie. Jednym z rozwiązań, które można zastosować na placu budowy, są płyty fundamentowe. Poznaj właściwości tego typu fundamentu oraz przekonaj się, czy to optymalne rozwiązanie dla Ciebie.
Wylewanie ław fundamentowych z betonu samozagęszczalnego
1) Bezpośrednio do gruntu
Wykonanie fundamentów metodą wylewania bezpośrednio do gruntu należy rozpocząć się od zdjęcia wierzchniej warstwy gruntu i wykonania wykopu zgodnie z wymiarami ławy zawartymi w projekcie fundamentów. Głębokość na jakiej powinien znaleźć się spód fundamentu zależy od głębokości przemarzania gruntu i wynosi od 0,8 do 1,4 m, w zależności od regionu Polski.
Następnie wykop należy wyłożyć folią budowlaną, dzięki czemu woda z mieszanki betonowej nie będzie uciekała do gruntu (w przypadku chłonnych gruntów), a jednocześnie uzyska się lepszy rozpływ mieszanki. Folię układamy na zakładkę, uwzględniając położenie planowanych punktów wylewania i kierunek płynięcia mieszanki betonowej. Na łączeniach folię należy skleić taśmą samoprzylepną.
W tak przygotowanym wykopie układamy zbrojenie. Musi być ono otoczone warstwą betonu grubości minimum 5 cm (otulina zbrojenia). Należy więc dopilnować, aby pręty zbrojeniowe znajdowały się w odległości nie mniejszej niż 5 cm od folii – na dole należy użyć podkładki dystansowe.
Przed rozpoczęciem wylewania betonu, koniecznie należy sprawdzić czystość wykopu i usunąć ewentualne pozostałości materiałów budowlanych oraz wodę. Mając tak przygotowany wykop, możemy przystąpić do wylewania betonu samozagęszczalnego, który ma płynną konsystencję i jego zasięg swobodnego rozpływu wynosi 7 metrów w każdą stronę. Punkty wylewania wyznaczamy więc z założeniem, że z jednego miejsca możemy wypełnić fundament o długości 14 metrów. Mieszanka może być wylewana bezpośrednio z leja betonomieszarki (tzw. gruszki), ale należy się upewnić, że ważący około 30 ton pojazd może wjechać na teren budowy w pobliże punktów wylewania (krawędzi wykopu). Jeśli dostęp jest utrudniony, możemy skorzystać z pompy do betonu.
Mieszanka ulega samozagęszczeniu, co gwarantuje uzyskanie odpowiednich parametrów wytrzymałościowych bez konieczności wibrowania. Ponadto, płynna mieszanka dobrze otula zbrojenie, co zapewnia wysoką trwałość całej konstrukcji. Po wypełnieniu wykopu mieszanką betonową do wymaganej wysokości (pamiętając o zachowaniu min. 5 cm otuliny betonowej nad górnymi prętami zbrojenia), rozpoczynamy sztangowanie – za pomocą sztangi „ubijamy” górną powierzchnię ławy, aby uzyskać równą powierzchnię betonu.
Świeżo zabetonowana ława powinna być zabezpieczona przed zbyt szybkim odparowaniem wody zarobowej ze świeżego betonu. W tym celu przykrywa się ją folią lub systematycznie polewa wodą przez co najmniej 7 dni (w zależności od warunków pogodowych). Beton uzyskuje deklarowaną wytrzymałość po 28 dniach. Po stwardnieniu betonu przechodzimy do kolejnego etapu, czyli wykonania ścian fundamentowych.
Cały proces wylewania ławy dla budynku jednorodzinnego o powierzchni około 200 m2 zajmuje 1-2 godziny i wymaga pracy tylko 1 osoby. Wysoka płynność mieszanki samozagęszczalnej oraz brak wibrowania znacznie ograniczają problemy z obsuwaniem lub obrywaniem się gruntu w porównaniu z układaniem betonu standardowego. Dlatego też dla gruntów spoistych i półspoistych metoda wylewania betonu samozagęszczalnego bezpośrednio w grunt jest szybkim i skutecznym rozwiązaniem. Jeśli mamy do czynienia z gruntami przepuszczalnymi, które obsypują się do wykopu i uniemożliwiają jego prawidłowe wykonanie, należy wykonać szalunek.
2) Wylewanie w szalunek
Beton samozagęszczalny może być również wylewany w szalunek, w taki sam sposób jak beton tradycyjny. Po wykonaniu wykopu, na dno jest wylewana 10 cm warstwa tzw. chudego betonu. Na nim montowane jest deskowanie i zbrojenie – tu również obowiązuje zasada o zachowaniu 5 cm odstępu pomiędzy zbrojeniem a szalunkiem, aby zapewnić odpowiednie otulenie zbrojenia.
W przypadku betonu samozagęszczalnego płynna mieszanka wywiera większy nacisk na szalunek, konieczne jest więc wzmocnienie szkieletu szalunku. Boczne podpory i poprzeczne wzmocnienia muszą być gęsto rozmieszczone. Dodatkowo można zastosować poprzeczne deski rozporowe, przeciwdziałające rozpieraniu szalunku.
Cały szalunek musi być ponadto solidnie zamocowany do podłoża (zakotwiony) – inaczej istnieje ryzyko, że wpływający beton uniesie szalunek i wypłynie dołem. Należy zwrócić uwagę, czy w bocznych ścianach szalunku nie ma dziur lub szpar. Jeśli są, należy zabezpieczyć je pianką poliuretanową, tak aby szalunek był szczelny i uniemożliwiał wypływanie mieszanki.
Do tak przygotowanego szalunku wylewamy mieszankę betonową, identycznie jak w przypadku wylewania bezpośrednio do gruntu. Potem sztangujemy i zabezpieczamy przed wysychaniem
Nakłady i czas pracy w obu przypadkach przy wylewaniu betonu samozagęszczalnego są znacznie mniejsze niż w przypadku betonu standardowego. Ponadto mamy pewność, że mieszanka odpowiednio wypełni szalunek, otuli zbrojenie i uzyska wymagane parametry wytrzymałościowe. My zaś zyskujemy solidny fundament pod nasz dom i możemy przejść do dalszych etapów budowy.
WARTO WIEDZIEĆ!
Beton samozagęszczalny to nowoczesne rozwiązanie, opracowane dla profesjonalnych ekip budowlanych, które oczekiwały mieszanki betonowej, która bez problemów wyleje się w szalunek i jednocześnie nie ulegnie tzw. segregacji, czyli opadaniu kruszywa na dno mieszanki. Dzięki odpowiedniemu dobraniu składników oraz zastosowaniu nowoczesnych domieszek chemicznych udało się połączyć obie te cechy i uzyskać beton samozagęszczalny.
Konrad
Konrad, 04.06.2015r., 19:13:07
Podczas budowy podstawowym elementem, który musi znaleźć się wśród narzędzi prawdziwego profesjonalisty zajmującym się budownictwem jest sito
Pepik
Pepik, 07.05.2019r., 13:56:38
fajnie to przedstawione wszystko :D ja robiłem druga sprawdzona metodą z chudziakiem , grunt u mnie nie był wilgotny wiec w sam raz ta metoda , beton sprawdzony z zamowiłem polecam
Wzmocniony, wyjątkowo wytrzymały materiał izolacyjny przeznaczony do ocieplenia miejsc takich, jak fundamenty, dachy odwrócone czy nawet parkingi, po których codziennie przemieszają się setki osób. To...
Wzmocniony, wyjątkowo wytrzymały materiał izolacyjny przeznaczony do ocieplenia miejsc takich, jak fundamenty, dachy odwrócone czy nawet parkingi, po których codziennie przemieszają się setki osób. To właśnie jest XPS 30 PRO – nowość w ofercie Styropminu.
Płyty styropianowe, składające się z dwóch warstw o różnych, ale uzupełniających się właściwościach, to odpowiedź firmy Styropmin na rosnące oczekiwania co do efektywności ocieplenia domów.
Płyty styropianowe, składające się z dwóch warstw o różnych, ale uzupełniających się właściwościach, to odpowiedź firmy Styropmin na rosnące oczekiwania co do efektywności ocieplenia domów.
Jednym z podstawowych wymogów bezpiecznego i komfortowego użytkowania budynków jest wykonanie w nich skutecznej hydroizolacji. Nowość marki Atlas – innowacyjna zaprawa uszczelniająca Atlas WODER SX z efektem...
Jednym z podstawowych wymogów bezpiecznego i komfortowego użytkowania budynków jest wykonanie w nich skutecznej hydroizolacji. Nowość marki Atlas – innowacyjna zaprawa uszczelniająca Atlas WODER SX z efektem krystalizacji – sprawdzi się zarówno do zabezpieczania nowych powierzchni, jak i renowacji istniejących obiektów.
Zadaniem hydroizolacji fundamentów jest ochrona ścian przed szkodliwym działaniem wilgoci oraz wód gruntowych i opadowych. To również jeden z najważniejszych etapów prac budowlanych, którego pominięcie...
Zadaniem hydroizolacji fundamentów jest ochrona ścian przed szkodliwym działaniem wilgoci oraz wód gruntowych i opadowych. To również jeden z najważniejszych etapów prac budowlanych, którego pominięcie lub wykonanie z błędami może negatywnie wpłynąć na konstrukcję budynku oraz doprowadzić do późniejszych, często kosztownych remontów.
Czy masz w domu garaż lub piwnicę? Garaż to przede wszystkim miejsce do przechowywania samochodu, ale także do schowania sezonowych sprzętów sportowych, natomiast w piwnicy można trzymać przetwory, składować...
Czy masz w domu garaż lub piwnicę? Garaż to przede wszystkim miejsce do przechowywania samochodu, ale także do schowania sezonowych sprzętów sportowych, natomiast w piwnicy można trzymać przetwory, składować narzędzia ogrodowe lub urządzić domowy warsztat majsterkowicza. Różne funkcje tych pomieszczeń mogą sprawić, że zapanuje w nich chaos i nieład. Jak utrzymać porządek w piwnicy czy garażu?
Wilgoć w budynku to poważny problem dla każdego inwestora. Potrafi osłabić konstrukcję i zniszczyć ściany. Dlatego już na etapie budowy warto zadbać o właściwą izolację zarówno fundamentów, jak i dachu,...
Wilgoć w budynku to poważny problem dla każdego inwestora. Potrafi osłabić konstrukcję i zniszczyć ściany. Dlatego już na etapie budowy warto zadbać o właściwą izolację zarówno fundamentów, jak i dachu, co pozwoli uniknąć kosztownych remontów. Do jej wykonania idealnie posłuży modyfikowana masa dyspersyjna GumBit Eco – nowość w ofercie BMI Icopal.
Jak prawidłowo wykonać izolację fundamentów? Jakie są wady i zalety materiałów do hydroizolacji? Jak uszczelniać miejsca trudne? Jak prawidłowo wykonać izolację krok po kroku?
Jak prawidłowo wykonać izolację fundamentów? Jakie są wady i zalety materiałów do hydroizolacji? Jak uszczelniać miejsca trudne? Jak prawidłowo wykonać izolację krok po kroku?
Podstawą bezproblemowej, długoletniej eksploatacji budynków i budowli jest odpowiednie rozwiązanie konstrukcyjne części zagłębionych w gruncie. Doświadczenie pokazuje bowiem, że znaczącą liczbę problemów...
Podstawą bezproblemowej, długoletniej eksploatacji budynków i budowli jest odpowiednie rozwiązanie konstrukcyjne części zagłębionych w gruncie. Doświadczenie pokazuje bowiem, że znaczącą liczbę problemów związanych z eksploatacją stanowią te powodowane przez wilgoć.
Korzystny bilans energetyczny, bezpieczeństwo, minimalne obciążenie dla środowiska - nowoczesnym budynkom stawia się coraz wyższe i bardziej szczegółowe wymagania. Jak temu sprostać? I za jaką cenę?
Korzystny bilans energetyczny, bezpieczeństwo, minimalne obciążenie dla środowiska - nowoczesnym budynkom stawia się coraz wyższe i bardziej szczegółowe wymagania. Jak temu sprostać? I za jaką cenę?
O tym, że należy zabezpieczyć fundamenty przed szkodliwym działaniem wody i wilgoci, wiemy wszyscy. Nie każdy ma jednak świadomość, jak dużo zależy od rodzaju zastosowanej hydroizolacji. Izolację bitumiczną...
O tym, że należy zabezpieczyć fundamenty przed szkodliwym działaniem wody i wilgoci, wiemy wszyscy. Nie każdy ma jednak świadomość, jak dużo zależy od rodzaju zastosowanej hydroizolacji. Izolację bitumiczną trzeba dobrać do typu budynku, rodzaju i stopnia nasiąkliwości gleby oraz poziomu występowania wód gruntowych.
Zawilgocenie piwnic lub fundamentów domu - takie nieprzyjemne (i kosztowne!) konsekwencje może przynieść zignorowanie wysokiego poziomu wody gruntowej lub wody znajdującej się na powierzchni. Istnieją...
Zawilgocenie piwnic lub fundamentów domu - takie nieprzyjemne (i kosztowne!) konsekwencje może przynieść zignorowanie wysokiego poziomu wody gruntowej lub wody znajdującej się na powierzchni. Istnieją sposoby, by temu zaradzić - można zdecydować się na drenaż opaskowy lub odwodnienie liniowe. W jakich przypadkach te rozwiązania się sprawdzą i jak je przeprowadzić?
Styropian jest materiałem izolacyjnym, który charakteryzuje się wysoką odpornością na wilgoć. Odporność ta obejmuje nie tylko niewielką, w stosunku do innych materiałów izolacyjnych, nasiąkliwość wodą,...
Styropian jest materiałem izolacyjnym, który charakteryzuje się wysoką odpornością na wilgoć. Odporność ta obejmuje nie tylko niewielką, w stosunku do innych materiałów izolacyjnych, nasiąkliwość wodą, lecz również brak negatywnego wpływu na właściwości wytrzymałościowe. Doświadczenia laboratoryjne wskazują również na odporność wytrzymałościową styropianu na wielokrotne zamrażanie i odmrażanie.
Odpowiednie posadowienie budynku jest warunkiem jego bezpiecznej i komfortowej eksploatacji. Fundamenty muszą być nie tylko stabilne i suche, ale też odpowiednio ocieplone, żeby nie wyziębiały strefy przyziemia...
Odpowiednie posadowienie budynku jest warunkiem jego bezpiecznej i komfortowej eksploatacji. Fundamenty muszą być nie tylko stabilne i suche, ale też odpowiednio ocieplone, żeby nie wyziębiały strefy przyziemia domu.
Kamienny dywan to wytrzymała alternatywa dla konwencjonalnych pokryć posadzek w obrębie budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej. Rozwiązanie to z powodzeniem jest stosowane od wielu lat. W Polsce...
Kamienny dywan to wytrzymała alternatywa dla konwencjonalnych pokryć posadzek w obrębie budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej. Rozwiązanie to z powodzeniem jest stosowane od wielu lat. W Polsce ilość wykonywanych posadzek w tym systemie systematycznie i dynamicznie rośnie rok do roku.
Hydroizolacje to bardzo ważny element każdego budynku, jego części lub pomieszczenia. Nieważne, czy mówimy o izolacjach w gruncie, o izolacji tarasów, pomieszczeń mokrych czy basenów, nigdy nie należy...
Hydroizolacje to bardzo ważny element każdego budynku, jego części lub pomieszczenia. Nieważne, czy mówimy o izolacjach w gruncie, o izolacji tarasów, pomieszczeń mokrych czy basenów, nigdy nie należy mówić o materiale hydroizolacyjnym, lecz o rozwiązaniu technologiczno-materiałowym. To istotna różnica, gdyż o skuteczności wykonanych prac decyduje nie tylko sam materiał.
Skuteczne osuszanie murów to proces złożony i czasochłonny, dlatego musi być poprzedzony rozpoznaniem i usunięciem przyczyn zawilgocenia. Najczęstszą z nich jest napór i penetracja wilgoci gruntowej do...
Skuteczne osuszanie murów to proces złożony i czasochłonny, dlatego musi być poprzedzony rozpoznaniem i usunięciem przyczyn zawilgocenia. Najczęstszą z nich jest napór i penetracja wilgoci gruntowej do fundamentu w wyniku braku izolacji lub złego jej stanu.
Budowanie piwnic w domu jednorodzinnym ma prawdopodobnie tyle samo zwolenników co przeciwników. Wygodnie ulokować w piwnicy niepotrzebne rzeczy, urządzić pokój fitness, saunę czy pokój kominkowy. Przy...
Budowanie piwnic w domu jednorodzinnym ma prawdopodobnie tyle samo zwolenników co przeciwników. Wygodnie ulokować w piwnicy niepotrzebne rzeczy, urządzić pokój fitness, saunę czy pokój kominkowy. Przy budowaniu dodatkowej kondygnacji wzrasta jednak koszt inwestycji. Ale jeśli decyzja o budowie piwnicy już zapadła, warto wiedzieć, jak ją wykonać.
Wykopy zostały wykonane zgodnie z projektem. Nadszedł czas na wykonanie i ułożenie zbrojenia fundamentów, a następnie zalanie ław fundamentowych betonem.
Wykopy zostały wykonane zgodnie z projektem. Nadszedł czas na wykonanie i ułożenie zbrojenia fundamentów, a następnie zalanie ław fundamentowych betonem.
Pierwszy poważny zakup już za nami. W ostatnim czasie niespodziewanie udało nam się kupić stal zbrojeniową na nasze fundamenty. Małymi kroczkami zbliżamy się do rozpoczęcia budowy, a co za tym idzie do...
Pierwszy poważny zakup już za nami. W ostatnim czasie niespodziewanie udało nam się kupić stal zbrojeniową na nasze fundamenty. Małymi kroczkami zbliżamy się do rozpoczęcia budowy, a co za tym idzie do kolejnych zakupów. W tym tygodniu postanowiliśmy przygotować wstępną listę materiałów, które będą nam potrzebne w pierwszym etapie budowy
Akademia CREATON, jedno z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych centrów szkoleniowych dla profesjonalistów z branży dachowej, od 2024 roku działa prężnie pod nowym kierownictwem. O nowych wyzwaniach,...
Akademia CREATON, jedno z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych centrów szkoleniowych dla profesjonalistów z branży dachowej, od 2024 roku działa prężnie pod nowym kierownictwem. O nowych wyzwaniach, zmienionym programie szkoleń i planach zawodowych na najbliższe miesiące opowiada Jarosław Kostrzewa, wieloletni trener CREATON Polska w zakresie sztuki dekarskiej, który stanął na czele zespołu doświadczonych ekspertów.
W dzisiejszych czasach, technologia nieustannie ewoluuje, wprowadzając nowe możliwości do naszych domów, które zapewniają zarówno komfort, jak i oszczędność energii. W tym kontekście okna dachowe OKPOL...
W dzisiejszych czasach, technologia nieustannie ewoluuje, wprowadzając nowe możliwości do naszych domów, które zapewniają zarówno komfort, jak i oszczędność energii. W tym kontekście okna dachowe OKPOL IQ stają się strzałem w dziesiątkę w dziedzinie inteligentnych rozwiązań, łącząc w sobie zaawansowaną technologię zdalnego sterowania, energooszczędność oraz elegancki design.
Trwa kolejna edycja ogólnopolskiego programu rządowego „Moja Woda”. Wykorzystaj szansę i sięgnij po zwrot w wysokości 6000 zł na wykonanie nawierzchni, która odprowadza wody deszczowe bezpośrednio do gruntu....
Trwa kolejna edycja ogólnopolskiego programu rządowego „Moja Woda”. Wykorzystaj szansę i sięgnij po zwrot w wysokości 6000 zł na wykonanie nawierzchni, która odprowadza wody deszczowe bezpośrednio do gruntu. Bezpłatnie doradzimy Ci, jak przejść cały proces.
W obliczu rosnących cen energii i coraz większej świadomości ekologicznej, poszukiwanie skutecznych metod poprawy efektywności energetycznej budynków stało się priorytetem dla właścicieli nieruchomości,...
W obliczu rosnących cen energii i coraz większej świadomości ekologicznej, poszukiwanie skutecznych metod poprawy efektywności energetycznej budynków stało się priorytetem dla właścicieli nieruchomości, deweloperów i inwestorów. Jednym z kluczowych kroków w kierunku zwiększenia energooszczędności i zmniejszenia negatywnego wpływu budownictwa na środowisko jest docieplenie budynków. Ta inwestycja nie tylko przyczynia się do obniżenia rachunków za ogrzewanie i chłodzenie, ale również zwiększa wartość...
Kim jesteśmy? Canada Rubber dostarcza nowoczesne rozwiązania w zakresie hydroizolacji budynków. Specjalizujemy się w powłokach przeciwwodnych – zabezpieczeniach hydroizolacyjnych. Obszar naszych działań...
Kim jesteśmy? Canada Rubber dostarcza nowoczesne rozwiązania w zakresie hydroizolacji budynków. Specjalizujemy się w powłokach przeciwwodnych – zabezpieczeniach hydroizolacyjnych. Obszar naszych działań to płynne izolacje dachów płaskich, naprawa przeciekających dachów pokrytych papą, blachą, betonowych, jak również hydroizolacje balkonów czy tarasów.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.ekspertbudowlany.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.ekspertbudowlany.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.