EkspertBudowlany.pl Portal Budowlany

Zaawansowane wyszukiwanie

Wapno – naturalne i zdrowe

Uniwersalność tynków cementowo-wapiennych to możliwość stosowania ich zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku, fot. JS

Uniwersalność tynków cementowo-wapiennych to możliwość stosowania ich zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku, fot. JS

"Tradycyjny" oznacza w budownictwie materiał sprawdzony i przetestowany przez kolejne pokolenia budowniczych i użytkowników. Zaprawy murarskie i tynkarskie wykonywane w oparciu o spoiwo wapienne istnieją w budownictwie od co najmniej tysiąca lat. Informacja ta, zdaje się być współczesnym inwestorom i wykonawcom zupełnie nieprzydatna. Może jednak warto się przez chwilę zastanowić, dlaczego wapno od tylu wieków nadal jest stosowane w budownictwie?

treść sponsorowana

Zmieniają się mody. Zmieniają się technologie. A wapno jak było, tak i nadal jest używane w budownictwie, pomimo tego że dokonał się ogromny skok technologiczny.

Dzisiaj wapno, to nie tylko zaprawy, ale również produkcja materiałów budowlanych, takich jak cegła silikatowa, czy bloczki betonu komórkowego.

Coraz więcej inwestorów i wykonawców stosuje tynki cementowo-wapienne, albo w tradycyjnej trójwarstwowej formie lub też w postaci nowoczesnych mieszanek tynkarskich, grubo- lub cienkowarstwowych.

Jeśli zatem poszukują Państwo rozwiązania sprawdzonego przez kolejne pokolenia, a równocześnie nowoczesnego, uniwersalnego  i trwałego, to artykuł ten jest właśnie dla Was.

Uniwersalność tynków cementowo-wapiennych to możliwość stosowania ich zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku, w pomieszczeniach suchych (pokoje, salony, klatki schodowe, piwnice, garaże) lub o dużej wilgotności (kuchnia, łazienka, pralnia).

Uniwersalność oznacza również, że bez stosowania chemicznych środków adhezyjnych poprawiających przyczepność tynków do podłoża, tynki cementowo-wapienne dają się nakładać zarówno na podłożach betonowych, jak i z cegły silikatowej, ceramiki czerwonej, bloczków betonowych oraz bloczków betonu komórkowego.

Dodatkowo oferują one wysoką odporność na korozję biologiczną (grzyby, algi, itp.). Dlatego w takich obiektach, jak szpitale, żłobki, przedszkola, pomieszczeniach dla alergików, gdzie wymagana jest duża odporność materiałów na korozję biologiczną, nie ma dla nich alternatywy.

Odporność tynków wapiennych na zasiedlenie przez mikroorganizmy związana jest z tym, że wapno hydratyzowane posiada odczyn zasadowy, który nie jest tolerowany przez większość grzybów domowych. Stąd od wieków stosowano i nadal stosuje się bielenie ścian mleczkiem wapiennym (wapno rozrobione z wodą).

Podobną funkcję pełnią współczesne gładzie i farby wapienne, w postaci proszku do rozrobienia z wodą lub też w postaci gotowej do użycia wodnej emulsji. Udało się w nich połączyć element dekoracyjny (bogata kolorystyka i faktura) z korzystnym wpływem na higienę pomieszczeń, w których przebywamy lub mieszkamy. Gładzie wapienne oferują inwestorom uzyskanie wielu ciekawych struktur tynku. Można nawet uzyskać imitację marmurowych powierzchni, stiuków, co pozwala na złamanie monotonii pomieszczeń.

stowarzyszenie

Tabela 1. Przykładowy skład oraz funkcje warstw tynku cementowo-wapiennego, wielowarstwowego dla elementów murowych o wytrzymałości na ściskanie powyżej 10 MPa.

Jedną z podstawowych funkcji tynków jest to, aby w skuteczny sposób chronić budynek przed negatywnym wpływem zewnętrznych warunków (wiatr, woda, wilgoć, zanieczyszczenia).

Tynki, w których jednym z materiałów wiążących jest wapno są jedynymi z efektem samoleczenia mikropęknięć (pojawiają się w tynku np. w wyniku odkształceń termicznych budynku). A jeśli mur uległ zawilgoceniu to tynki powinny pozwalać na usunięcie wody z podłoża. I również w tym procesie wapno odgrywa niezmiernie istotną rolę.

Początek ubiegłego wieku oraz lata późniejsze to okres stosowania silnych, zwartych, nieprzepuszczalnych dla wody zapraw tynkarskich. Wydawało się wówczas, że jeśli wapno zastąpimy materiałem mocnym, nieprzepuszczalnym dla wody (cement), to uzyskamy znaczącą poprawę ochrony budynków przed działaniem warunków atmosferycznych. Bardzo szybko okazało się, że mocne wcale nie oznacza trwałe, a nienasiąkliwe nie oznacza, iż w murze nie ma wilgoci.

Tynki cementowe są mocne i wytrzymałe, lecz równocześnie kruche, przez co łatwo pękają.

Po tych smutnych doświadczeniach powrócono do koncepcji łączenia w zaprawach wapna i cementu. Każdy z tych materiałów wiążących wnosi do zaprawy coś istotnego. Wapno nadaje tynkom m.in. sprężystość i paroprzepuszczalność. Tradycyjne tynki wapienne i cementowo-wapienne układane są na ścianach zewnętrznych jak i wewnętrznych w kilku warstwach.

Ten sposób dekorowania ścian istniał zarówno w starożytnej Grecji (nawet do 11 warstw), jak i starożytnym Rzymie (7 warstw). W nieco zmodyfikowanej formie przetrwał on do dziś (3 warstwy, zróżnicowane pod kątem właściwości).

Z punktu widzenia nakładu pracy oraz zużycia materiałów wydawać by się mogło, że tynki cienkowarstwowe mają zdecydowaną przewagę nad wielowarstwowymi. Okazuje się jednak, że w dawnych czasach istniały już możliwości techniczne pozwalające wytwarzać tynki cienkowarstwowe. Ta technologia nie stała się jednak dominującą. Dlaczego?

Otóż, po pierwsze, grubą warstwę tynku trudniej jest uszkodzić niż cienką, po drugie w tynkach wielowarstwowych zawarta jest myśl techniczna, która również dzisiaj, z powodzeniem wykorzystywana jest we współczesnych systemach renowacyjnych. Każda z warstw w układzie trójwarstwowym pełni specjalną funkcję (Tabela 1).

Wytrzymałość obrzutki powinna być tak dobrana, aby jej wytrzymałość na ściskanie nie przekraczała wytrzymałości podłoża. Wniosek z tego jest taki, że dla materiałów bardziej porowatych, mniej wytrzymałych należy zwiększać ilość wapna w obrzutce, a dla podłoży takich jak beton, ilość wapna może być mniejsza.

W okresach letnich należy zwiększyć zawartość wapna, gdyż posiada ono naturalne właściwości utrzymywania wody w zaprawie. Ta jego cecha szczególnie jest przydatna przy pracach w wysokich temperaturach, gdy parowanie wody jest większe niż zazwyczaj. Utrzymanie urabialności zaprawy na odpowiednim poziomie gwarantuje uzyskanie optymalnej przyczepności tynku do podłoża.

Do każdej warstwy, zarówno tynków wewnętrznych, jak i zewnętrznych zalecana jest inna granulacja piasku. Granulacja piasku odgrywa dużą rolę w wielkości tworzących się kapilar. Największe są w warstwie tuż przy murze (obrzutka), a najmniejsze w warstwie zewnętrznej (gładź).

W tynkach wielowarstwowych wykorzystuje się zjawisko podciągania kapilarnego cieczy. To, co w tynkach jednowarstwowych jest cechą niepożądaną, w tynkach wielowarstwowych jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania tych tynków. Dzięki podciąganiu kapilarnemu tynki wielowarstwowe są naturalną pompą ssącą odciągającą z murów wilgoć. Ale nie tylko. Dodatkowo, pierwsza warstwa, a częściowo również druga stanowi magazyn soli, jakie transportowane są z wodą.

Pierwsza warstwa, bardziej porowata niż pozostałe, jest doskonałym miejscem do magazynowanie soli bez uszkodzenia tynku. Kolejne warstwy są bardziej sprężyste (rośnie ilość wapna), a przez to są one zdolne do kompensowania naprężeń pojawiających się przy rozroście kryształów soli. Gdy po latach funkcjonowania opisanego mechanizmu wyczerpią się zdolności do dalszego magazynowania zanieczyszczeń, należy tynk skuć do podłoża i położyć go od nowa.

Trwałość tynków cementowo-wapiennych i wapiennych szacuje się na minimum 50–80 lat. Dobór kolejnych warstw pod kątem wielkości kapilar to nie wszystko, o czym należy pamiętać w systemach wielowarstwowych.

Zwiększanie ilości wapna w kolejnych warstwach przynosi dodatkowe korzyści. Stają się one coraz bardziej przepuszczalne dla pary wodnej. Ponadto wapno powoduje, że tynki są sprężyste, zdolne do odkształceń. Pracując razem z podłożem nie tracą z nim kontaktu. Jest to szczególnie istotne, ponieważ zmieniająca się wilgotność oraz temperatura otoczenia powodują rozszerzanie i kurczenie się murów.

Jeśli natomiast przepuszczalność warstw tynku będzie malała w kierunku zewnętrznym, to pojawiają się w nim strefy kondensacji pary wodnej. W wyniku cykli zamrażania/rozmrażania (późna jesień – zima – wczesna wiosna) lub wskutek rosnącej prężności pary wodnej w wysokich temperaturach (gorące lato) następuje stopniowe rozwarstwianie tynku. Proces będzie tym szybciej postępował im mocniejsza jest wyprawa oraz im bardziej jest ona nieprzepuszczalna.

Cechą charakterystyczną opisanego procesu jest odchodzenie tynku całymi płatami, a w przypadku, gdy wytrzymałość pierwszej warstwy (obrzutki) przekracza wytrzymałość podłoża, również z fragmentami tego podłoża. Dotyczy to również sytuacji, kiedy przepuszczalne tynki cementowo-wapienne pokryte zostały farbami nieprzepuszczalnymi dla pary wodnej. Obserwujemy wówczas łuszczenie się farby, która całymi płatami schodzi z elewacji.

Nie należy zewnętrznej warstwy tynku zacierać na gładko (tzw. szkiełko). Powoduje to zamknięcie porów, a tym samym prowadzi do pojawienia się strefy kondensacji, z wszystkimi tego negatywnymi konsekwencjami.

Pod żadnym pozorem nie wolno również odnawiać starych tynków cementowo-wapiennych przy pomocy tynków cementowych. Wynika to zarówno ze względu na większą wytrzymałość tynków cementowych od zewnętrznej warstwy tynku cementowo-wapiennego jak i braku przepuszczalności tynków cementowych. Prowadzi to do zamknięcia tynku cementowo-wapiennego, co z czasem doprowadzi do jego uszkodzenia.

Przy wykonywaniu mas tynkarskich w warunkach budowy można wykorzystać wapno hydratyzowane w postaci proszku. Jednak lepiej jest stosować ciasto wapienne uzyskiwane z wapna hydratyzowanego proszkowego, poprzez zalanie go i wymieszanie z wodą oraz odstawienie na 24, a najlepiej 48 godzin przed użyciem.

Ale nie każdy przecież chce się „bawić” w gromadzenie poszczególnych składników na budowie oraz późniejsze ich odpowiednie dozowanie. Do tych osób i wykonawców skierowana jest oferta producentów suchych zapraw. Oferta ta jest tak bogata, że każdy znajdzie dla siebie coś odpowiedniego.

Dostępne są gładzie wapienne, tynki wapienno-cementowe i cementowo-wapienne. Zarówno maszynowe jak i do nakładania ręcznego. Decydując się na tynki wielowarstwowe wykonywane z suchych mieszanek, należy upewnić się u producenta, czy oferowane przez niego produkty przewidziane są do stosowania w układach wielowarstwowych.

Zwykle są one pomyślane jako produkty jednowarstwowe, więc stosowanie ich w układach wielowarstwowych niesie ze sobą ryzyko złego dobrania granulacji oraz paro-przepuszczalności poszczególnych warstw, a w konsekwencji pojawieniem się stref kondensacji. Po kilku latach może się okazać, że to, co miało mieć walory trwałości, nie spełniło pokładanych w nim nadziei. A wszystko to przez drobne, zdawałoby się, niedopatrzenie.

Galeria zdjęć

Tytuł
przejdź do galerii

Komentarze

  • Alina Alina, 24.05.2016r., 11:56:55 Trochę przydługi materiał, ale co nieco wnosi. Nie wiedziałam, że wapno jest AŻ tak istotne w budownictwie
  • Kuba Kuba, 17.03.2018r., 19:32:01 Dla mnie w budowie liczy sie przede wszystkim ekologia - dlatego stawiam na tego typu rozwiązania
  • franek55 franek55, 26.03.2018r., 10:07:27 Popieram w 100%. Historia zatacza koło. Coraz częściej powracamy do tynków naturalnych
  • grynio grynio, 06.10.2018r., 09:23:12 Jak coś jest dobre i się sprawdza to czemu tego nie wykorzystać. Tak samo jest z wapnem, jakby się nie sprawdzało to by go nikt nie stosował.
  • alergik alergik, 30.05.2019r., 15:26:12 Dotyczy rozległych terenów po słynnej powodzi 1997 roku. Właściciele domów jednorodzinnych i mieszkań z piwnicami latami nie malują absolutnie piwnic wapnem, Dotyczy to także garaży, komórek, itp pomieszczeń, z których latem czuć pleśń i grzyb podczas ich wietrzenia. Dotkliwe to dla alergika Z KONTAKTOWĄ ALERGIĄ na pleśnie i grzyby. Uratowałam życie w 2018 roku po 6 tygodniowym, w tym 4 tygodnie 24 godzinny pobyt w domku po powodzi 1997 roku i 2 tygodniowy stały 4-4,5 godziny pobyt w czasie sprzątania mieszkania po powodzi 1997 roku w budynku ocieplonym 4-5 lat wstecz. - ZARZĄDCY BUDYNKÓW POWINNI WYKONYWAĆ MALOWANIE PIWNIC CO ROKU , BY OSUSZAĆ I DEZYNFEKOWAĆ COROCZNE WAPNEM NA TERENIE KRAJU.. - NAKAZ MALOWANIA WAPNEM OBJĄĆ BEZWZGLĘDNIE WINIEN WŁAŚCICIELI DOMÓW JEDNORODZINNYCH I WSZELKICH BUDYNKÓW GOSPODARSTW ROLNYCH NA WSIACH NA CAŁYM TERYTORIUM KRAJU.

Powiązane

Sławomir Gąsiorowski Czy plastyfikator zastępuje wapno w zaprawie budowlanej?

Czy plastyfikator zastępuje wapno w zaprawie budowlanej? Czy plastyfikator zastępuje wapno w zaprawie budowlanej?

W wielu krajach stosowanie plastyfikatorów (domieszek) do zapraw cementowych wykonywanych bezpośrednio na budowie jest prawnie zakazane. Normy europejskie zawierają liczne ostrzeżenia przed ich pochopnym...

W wielu krajach stosowanie plastyfikatorów (domieszek) do zapraw cementowych wykonywanych bezpośrednio na budowie jest prawnie zakazane. Normy europejskie zawierają liczne ostrzeżenia przed ich pochopnym użyciem. A w Polsce? A w Polsce można je kupić bez większych problemów w wielu składach budowlanych.

Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego

Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego

Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego jest organizacją zrzeszającą wiodących krajowych producentów wapna i produktów wapienniczych. Działalność Stowarzyszenia ma na celu propagowanie wiedzy o produktach...

Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego jest organizacją zrzeszającą wiodących krajowych producentów wapna i produktów wapienniczych. Działalność Stowarzyszenia ma na celu propagowanie wiedzy o produktach wapienniczych i ich zastosowaniach. Organizacja współpracuje z krajowymi i zagranicznymi stowarzyszeniami o podobnym profilu działalności, krajowymi organami administracji państwowej, jednostkami naukowymi.

Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego Tynki wapienne i cementowo-wapienne – tradycja nie do pogardzenia

Tynki wapienne i cementowo-wapienne – tradycja nie do pogardzenia Tynki wapienne i cementowo-wapienne – tradycja nie do pogardzenia

Rozmowa ze Sławomirem Gąsiorowskim, poświęcona zasadom i przewagom stosowania tynków wapiennych nad produktami konkurencyjnymi.

Rozmowa ze Sławomirem Gąsiorowskim, poświęcona zasadom i przewagom stosowania tynków wapiennych nad produktami konkurencyjnymi.

Najnowsze produkty i technologie

Bauder Polska BauderGREEN – dach retencyjny

BauderGREEN – dach retencyjny BauderGREEN – dach retencyjny

Ciągły rozwój miast wymusza zmianę podejścia do gospodarki wodami opadowymi. Na terenach zurbanizowanych, także z uwagi na zmiany klimatu, musimy się mierzyć z obfitymi opadami i pojawiającymi się nagle...

Ciągły rozwój miast wymusza zmianę podejścia do gospodarki wodami opadowymi. Na terenach zurbanizowanych, także z uwagi na zmiany klimatu, musimy się mierzyć z obfitymi opadami i pojawiającymi się nagle dużymi masami wody. Kolejne wyzwania to fale upałów i coraz częściej występujące susze. Z jednej strony należy więc sprawnie odprowadzać wodę z powierzchni nieprzepuszczalnych, takich jak chodniki, ulice czy dachy, z drugiej zaś zapewnić odpowiednią ilość wody do podlewania terenów zielonych oraz...

CREATON Polska sp. z o.o. Nowość na rynku – membrana SolidBLACK+ o wyjątkowych parametrach i wytrzymałości

Nowość na rynku – membrana SolidBLACK+ o wyjątkowych parametrach i wytrzymałości Nowość na rynku – membrana SolidBLACK+ o wyjątkowych parametrach i wytrzymałości

SolidBLACK+ to funkcjonalna membrana na dach i elewację, składająca się z trzech odpornych warstw polipropylenowych. Wysoka paroprzepuszczalność, zwiększona wytrzymałość mechaniczna i możliwość stosowania...

SolidBLACK+ to funkcjonalna membrana na dach i elewację, składająca się z trzech odpornych warstw polipropylenowych. Wysoka paroprzepuszczalność, zwiększona wytrzymałość mechaniczna i możliwość stosowania na pełnym deskowaniu umożliwiają stworzenie z niej funkcjonalnej warstwy wstępnego krycia.

Austrotherm Dlaczego warto ocieplać dom?

Dlaczego warto ocieplać dom? Dlaczego warto ocieplać dom?

Przy wysokim poziomie cen nośników energii i prognozowanym dalszym ich wzroście, coraz większego znaczenia nabiera kontrolowanie ilości zużycia energii w gospodarstwach domowych. Koniecznością staje się...

Przy wysokim poziomie cen nośników energii i prognozowanym dalszym ich wzroście, coraz większego znaczenia nabiera kontrolowanie ilości zużycia energii w gospodarstwach domowych. Koniecznością staje się minimalizowanie strat ciepła. Ocieplenie domu pomaga zredukować koszty konsumowanej energii, a co również istotne – utrzymać przytulne ciepło w jego wnętrzu.

Austrotherm Ocieplenie domu energooszczędnego

Ocieplenie domu energooszczędnego Ocieplenie domu energooszczędnego

Dom energooszczędny to dom, który charakteryzuje się bardzo niskim zapotrzebowaniem na energię, co pozwala oszczędzić na kosztach eksploatacji oraz chronić środowisko. Do jego budowy wykorzystuje się technologie...

Dom energooszczędny to dom, który charakteryzuje się bardzo niskim zapotrzebowaniem na energię, co pozwala oszczędzić na kosztach eksploatacji oraz chronić środowisko. Do jego budowy wykorzystuje się technologie i materiały, które pomagają uzyskać odpowiednią klasę energooszczędności, zgodnie z obowiązującymi warunkami technicznymi, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wymagania określone w tym rozporządzeniu, obowiązują od stycznia 2021 r. i są bardzo restrykcyjne. Obligują uczestników...

Austrotherm Biały czy szary – jaki styropian wybrać do ocieplenia domu?

Biały czy szary – jaki styropian wybrać do ocieplenia domu? Biały czy szary – jaki styropian wybrać do ocieplenia domu?

Ocieplenie domu styropianem to popularny w Polsce sposób termoizolacji. Przy ociepleniu domu ważne jest fachowe wykonanie prac i jakość samego styropianu. Dowiedz się, jaki styropian wybrać i czy do ocieplenia...

Ocieplenie domu styropianem to popularny w Polsce sposób termoizolacji. Przy ociepleniu domu ważne jest fachowe wykonanie prac i jakość samego styropianu. Dowiedz się, jaki styropian wybrać i czy do ocieplenia domu styropianem lepiej zastosować ten tradycyjny biały czy może grafitowy.

Marcin Feliks Dział doradztwa technicznego Austrother Budownictwo zrównoważone realizowane przy użyciu styropianu z oferty firmy Austrotherm

Budownictwo zrównoważone realizowane przy użyciu styropianu z oferty firmy Austrotherm Budownictwo zrównoważone realizowane przy użyciu styropianu z oferty firmy Austrotherm

Dane z raportów ONZ za 2020 r. wskazują, że budynki odpowiadają za prawie 40% światowych emisji dwutlenku węgla (2020 Global Status Report for Buildings and Construction: Towards a Zero emision, Efficient...

Dane z raportów ONZ za 2020 r. wskazują, że budynki odpowiadają za prawie 40% światowych emisji dwutlenku węgla (2020 Global Status Report for Buildings and Construction: Towards a Zero emision, Efficient and Resilient Buildings and Construction Sector). Niecałe 30% to tzw. operacyjny ślad węglowy, czyli taki, który powstaje w trakcie eksploatacji budynków, pozostałe 10% dotyczy zużycia energii niezbędnej do pozyskania surowców, produkcji materiałów budowlanych, ich zabudowy i późniejszej rozbiórki,...

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Portal Budowlany - Ekspertbudowlany.pl



Facebook     Instagram     Twitter     YouTube

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.ekspertbudowlany.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.ekspertbudowlany.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.