Każde niepożądane, dokuczliwe i nieprzyjemne mechaniczne drganie ośrodka sprężystego, działające za pośrednictwem powietrza na organ słuchu, ale również na inne elementy organizmu człowieka, jest określane mianem hałasu. Można więc powiedzieć, że hałas i wibracje odpowiadają za zanieczyszczenie środowiska, bywają dokuczliwe, a w wielu przypadkach szkodliwe dla człowieka.
Poznaj odpowiedzi na: 10 pytań przed zakupem komina
Dźwięk to mechaniczne drgania cząstek materialnych znajdujących się w ośrodku elastycznym. Wyróżniamy dwa rodzaje dźwięków - powietrzne i materiałowe. Pierwsza grupa to drgania w powietrzu, drugą stanowią drgania w ciałach stałych.
Źródła hałasu
Omawiając kwestię hałasu, warto zwrócić uwagę na jego źródła, które zakłócają komfort ciszy i wpływają na nasze samopoczucie. Gdy znajdujemy się w pomieszczeniu, docierają do nas dźwięki uniemożliwiające nam cieszenie się ciszą - są one emitowane przez pojazdy, a także urządzenia AGD (m.in. lodówki, pralki, odkurzacze). Słyszymy również zabawy dzieci, rozmowy, muzykę, dźwięk telewizora oraz dźwięki, które swoje źródło mają w inżynierii środowiska.
Jeśli chciałbyś sprawdzić, jaki poziom hałasu jest w pomieszczeniu w którym się znajdujesz, możesz dokonać pomiaru za pomocą aplikacji "Ciesz się ciszą", dostępnej bezpłatnie na urządzenia mobilne. Oprócz wyniku badania pojawi się komunikat informujący, czy twój słuch jest bezpieczny.
Hałas z instalacji
Inżynieria środowiska to jedna z dyscyplin nauk technicznych, która w swoim zakresie obejmuje działania mające na celu utrzymania możliwości środowiska przyrodniczego do samooczyszczania i samoregeneracji. Do działań człowieka w tym obszarze należy: budownictwo, przemysł i rolnictwo. Zakres zagadnień i kierunków badań w inżynierii środowiska jest bardzo zróżnicowany. Obejmuje m.in. zaopatrzenie w wodę, unieszkodliwienie ścieków, ogrzewnictwo i klimatyzację.
Instalacje klimatyzacyjne i wentylacyjne odpowiadają za emisję hałasu. Jego źródła stanowią m.in. wahania prędkości powietrza oraz elementy nawiewne i wywiewne. Przy wyborze tego typu instalacji należy zwrócić uwagę na to, aby dobrać cichobieżne wentylatory i silniki. W miejscach, gdzie nie jest to możliwe konieczne będzie zastosowanie odpowiednich środków do izolacji i tłumienia dźwięków, aby zapobiec ich rozprzestrzenianiu się.
Podczas projektowania systemu wentylacji należy pamiętać o tym, że wewnątrz kanału wentylacyjnego niepożądany dźwięk swobodnie się rozprzestrzenia - wielokrotnie się odbija i przenosi na duże odległości. W takim kanale hałas od centrali wentylacyjnej zlokalizowanej np. na najniższej kondygnacji może być słyszalny na poddaszu. Podobnie hałas z zewnątrz może wnikać przez stalowe przewody wentylacji grawitacyjnej do poszczególnych pomieszczeń. Należy więc stosować tłumiki akustyczne, np. z wełen mineralnych, które ograniczą ryzyko przenikania hałasu z centrali wentylacyjnej i otoczenia oraz między poszczególnymi pomieszczeniami.
W instalacjach wodnych i kanalizacyjnych, gdzie hałas wywołany jest przeważnie odgłosami dochodzącymi z wnętrza instalacji i wibracjami samej aparatury, wynikającymi z przepływających przez nią ścieków, dźwięk częściowo rozchodzi się wewnątrz instalacji kanalizacyjnej, ale jednak znaczna jego część przenika bezpośrednio do otoczenia, jest to tzw. hałas powietrzny.
Tego typu dźwięki są tłumione za pomocą przegród - ściany i obudowy szachtów instalacyjnych są odpowiednio zaizolowane wełną mineralną szklaną bądź skalną. Hałas ten może również przenikać przez elementy mocujące do ścian i stropów, a tym samym do konstrukcji budynku.Jest to przykład hałasu materiałowego, który może zostać stłumiony poprzez odizolowanie rurociągu od konstrukcji budynku.
Czy wiesz: Jaką wykładzinę można położyć na ogrzewanie podłogowe?
W instalacjach grzewczych również dochodzi do generowania hałasu. Jego przyczyny stanowią m.in.przepływająca woda grzewcza, wibrujące rury i elementy służące do ich mocowania, zapowietrzenie instalacji, zbyt intensywny przepływ oraz zjawisko kawitacji (gwałtowne przejście z fazy ciekłej w fazę gazową pod wpływem zmniejszenia ciśnienia). Dźwięki dochodzące z kaloryfera można wyeliminować, odpowietrzając instalację poprzez odkręcenie wszystkich dostępnych odpowietrzników aż do momentu, w którym wypłynie ciągły strumień wody.
Jeśli to nie przyniesie zamierzonych efektów, konieczne będzie sprawdzenie reakcji instalacji na otwieranie i zamykanie zaworów (przygrzejnikowych, rozdzielaczy i zaworów znajdujących się przy kotle). Gdy hałas nie będzie słyszalny przy otwarciu wszystkich zaworów przygrzejnikowych, może świadczyć to o tym, że pompa zbyt intensywnie pracuje, w momencie gdy przepływ przez zawory zostaje zamknięty lub mocno ograniczony. Rozwiązaniem tego typu sytuacji będzie przestawienie pompy na niższy bieg, o ile jest to możliwe.