Jak dobrać wielkość/moc instalacji fotowoltaicznej? fot. Polenergia Fotowoltaika
Bardzo często klienci, chcąc kupić instalację fotowoltaiczną, kierują się intuicją bądź błędnymi założeniami. Na domach jednorodzinnych najczęściej zakładamy instalacje o mocy od 3 do 8 kW. Ale, oczywiście, nie jest to reguła. Nawet w powyższym zakresie różnica w cenie może wynieść kilkadziesiąt tysięcy złotych. Warto więc pochylić się nad tym zagadnieniem.
Dynamiczny rozwój rynku instalacji fotowoltaicznych, wspierany różnymi programami finansowania, spowodował w ostatnich latach, że każdego roku powstaje duża liczba instalacji PV.
Dynamiczny rozwój rynku instalacji fotowoltaicznych, wspierany różnymi programami finansowania, spowodował w ostatnich latach, że każdego roku powstaje duża liczba instalacji PV.
Fotowoltaika jest w naszym kraju coraz bardziej popularnym rozwiązaniem zarówno dla firm, jak i gospodarstw domowych. Rok do roku liczba instalacji zwiększa się aż trzykrotnie. Jest to efekt rosnących...
Fotowoltaika jest w naszym kraju coraz bardziej popularnym rozwiązaniem zarówno dla firm, jak i gospodarstw domowych. Rok do roku liczba instalacji zwiększa się aż trzykrotnie. Jest to efekt rosnących cen prądu, czego kumulację odczujemy prawdopodobnie najmocniej w 2024 r., gdy zostaną uwolnione ceny prądu.
Rekuperacja może poprawić jakość powietrza we wnętrzach, oczyszcza je bowiem z kurzu czy alergenów, pomaga też regulować wilgotność powietrza, chroniąc pomieszczenia przed rozwojem pleśni. Jednocześnie...
Rekuperacja może poprawić jakość powietrza we wnętrzach, oczyszcza je bowiem z kurzu czy alergenów, pomaga też regulować wilgotność powietrza, chroniąc pomieszczenia przed rozwojem pleśni. Jednocześnie pozwala oszczędzać energię w budynkach, w których pracujemy czy przebywamy. Jak działa rekuperacja i co warto o niej wiedzieć?
Najczęstszym błędem inwestorów jest wybór wielkości instalacji w odniesieniu do instalacji sąsiadów czy rodziny, którzy już taką posiadają. Jednak myślenie w kategorii: „mamy podobne domy i również czworo domowników” to najprostszy sposób, aby wybrać niewłaściwie.
Od czego więc zacząć?
Po pierwsze, od swojej faktury za energię. Szukamy w niej pozycji „energia czynna” i tam mamy informację, ile kilowatogodzin zużyliśmy w danym okresie. Następnie dzielimy wartość przez liczbę miesięcy, za które dostaliśmy rozliczenie. Zakłady energetyczne często podają ilość energii pobranej w trakcie całego roku – to jeszcze lepszy punkt odniesienia, gdyż w zależności od posiadanych urządzeń (klimatyzacja, pompa ciepła), nasze zużycie energii zmienia się w trakcie roku. Jeśli policzyliśmy roczne zapotrzebowanie na prąd, pierwszy krok mamy już za sobą.
Drugą kwestią jest zastanowienie się, jakie potrzeby energetyczne będziemy mieli w domu przez najbliższe kilka, kilkanaście lat. Instalacja fotowoltaiczna ma nam bowiem służyć co najmniej 25 lat, więc nie dobierajmy jej mocy na tu i teraz. Jeśli planujemy zakup „prądożernych” urządzeń, np. zmywarki, klimatyzacji, pieca, to warto sprawdzić, ile energii takie sprzęty zużywają w ciągu roku. Analogiczną kwestią jest liczba mieszkańców. Jeśli mamy małe dzieci, to możemy być pewni, że nasze zapotrzebowanie na prąd będzie z czasem wzrastać. Ale i w drugą stronę, jeśli mamy dzieci w wieku dorosłym, to prawdopodobnie w ciągu kilku lat się wyprowadzą, a nasze zużycie energii spadnie.
Nachylenie połaci dachowych i ich usytuowanie
Trzeci czynnik już nie będzie taki prosty. Chodzi mianowicie o dach, na którym będziemy montowali instalację. Taka sama moc instalacji na dwóch różnych dachach dostarczy nam różną ilość energii. Im bardziej dach jest skierowany na południe, tym produkcja będzie większa. Im bardziej połać dachowa jest skierowana na wschód lub zachód, tym bardziej produkcja z tej samej instalacji będzie spadała. Pod żadnym pozorem nie montujemy instalacji skierowanej na północ.
Podobnie ma się sytuacja z kątem nachylenia dachu. Optymalny to zakres 30–40°. I o ile w przypadku dachów płaskich możemy pochylić panele przy użyciu specjalnej konstrukcji, o tyle w przypadku dachów stromych musimy pogodzić się z warunkami, które mamy. I podobnie jak w przypadku instalacji skierowanych na południe, także nie montujemy instalacji ustawionej w pionie (np. na ścianie budynku).
Uwaga na zacienienie paneli
Czwartym elementem są czynniki zacieniające. Ułożenie choćby jednego panela zbyt blisko komina, anteny lub w miejscu, na które pada (lub może w przyszłości padać) cień z rosnącego w pobliżu drzewa, będzie miało znaczący wpływ na produkcję energii. Większość instalacji w Polsce pracuje mocą najsłabszego z paneli.
Dlatego warto skorzystać z profesjonalnego dostawcy, który przed montażem przygotuje profesjonalny projekt, w którym zostaną uwzględnione nie tylko powyższe warunki, ale również dane klimatyczne (m.in. zachmurzenie) dla naszej okolicy. Projekt nie jest wizualizacją – powinien zawierać informację o realnej produkcji. Istotne jest, aby nie był to darmowy program, który nakłada instalację na mapy satelitarne, ponieważ są one dwuwymiarowe i nie jest możliwe prawidłowe obliczenie kątów nachylenia i wymiarów dachu. Dzięki temu na tym etapie będziemy mogli jeszcze zwiększyć lub zmniejszyć moc instalacji, tak aby była dobrana do naszych potrzeb.
Podsumowanie
Na pewno nie warto kupować większej instalacji niż nasze obecne lub przyszłe zapotrzebowanie. Wynika to z tego, że ustawodawca wprowadził limit wypłat z nieskonsumowanych nadwyżek prądu. Możemy więc wydać więcej pieniędzy, robiąc prezent nie sobie, a zakładowi energetycznemu.
I ostatnia ważna informacja, jeśli dostawca instalacji określa produkcję z naszej instalacji, domagajmy się w umowie zapisu, w którym to on będzie ponosił konsekwencje zbyt małej produkcji, a nie my.
Właściciele domów jednorodzinnych muszą mieć odpowiedni system utylizacji ścieków. Może to być zbiornik bezodpływowy, czyli szambo, lub oczyszczalnie ekologiczne albo drenażowe. Jednakże najskuteczniejsze,...
Właściciele domów jednorodzinnych muszą mieć odpowiedni system utylizacji ścieków. Może to być zbiornik bezodpływowy, czyli szambo, lub oczyszczalnie ekologiczne albo drenażowe. Jednakże najskuteczniejsze, a zarazem najbardziej ekonomiczne i ekologiczne są nowoczesne, przydomowe oczyszczalnie ścieków o charakterze biologicznym.
Publikacja traktuje o możliwościach korzystania z uzdatnionej wody dla celów spożywczych. Autorka wymienia kilka sposobów pozyskiwania takiej wody: w urządzeniach Grandera, z wykorzystaniem ceramiki EM,...
Publikacja traktuje o możliwościach korzystania z uzdatnionej wody dla celów spożywczych. Autorka wymienia kilka sposobów pozyskiwania takiej wody: w urządzeniach Grandera, z wykorzystaniem ceramiki EM, filtrów mechanicznych, bądź zawierających aktywny węgiel, substancje odżelaziające, odmagniające, względnie zmiękczające.
Określany jest mianem pierwiastka życia. Bierze udział w wytwarzaniu energii niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek naszego organizmu. Ile go potrzebujemy, jak go dawkować i jakie...
Określany jest mianem pierwiastka życia. Bierze udział w wytwarzaniu energii niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek naszego organizmu. Ile go potrzebujemy, jak go dawkować i jakie objawy powinny budzić nasz niepokój?
W mądrym oszczędzaniu wody chodzi przede wszystkim o zmianę naszych przyzwyczajeń i nawyków, a także optymalne zaplanowanie instalacji czy regularną konserwację urządzeń.
W mądrym oszczędzaniu wody chodzi przede wszystkim o zmianę naszych przyzwyczajeń i nawyków, a także optymalne zaplanowanie instalacji czy regularną konserwację urządzeń.
Przekroczone normy smogowe to poważny problem w bezwietrzne dni, zwłaszcza dla osób chorych, starszych i dzieci. Co roku jednak ponad 100 osób umiera, a ponad 2000 ulega podtruciu przez czad - efekt nieodpowiedniego...
Przekroczone normy smogowe to poważny problem w bezwietrzne dni, zwłaszcza dla osób chorych, starszych i dzieci. Co roku jednak ponad 100 osób umiera, a ponad 2000 ulega podtruciu przez czad - efekt nieodpowiedniego ogrzewania i odprowadzania spalin oraz braku kontroli kominiarskiej. Jak się chronić przed niebezpiecznym tlenkiem węgla?
Klimatyzator jest urządzeniem, które coraz częściej pojawia się w naszych domach. Często jest jednak dla nas nowością, nie zawsze więc wiemy, jak należy o niego dbać i dlaczego jest to takie ważne.
Klimatyzator jest urządzeniem, które coraz częściej pojawia się w naszych domach. Często jest jednak dla nas nowością, nie zawsze więc wiemy, jak należy o niego dbać i dlaczego jest to takie ważne.
Kingfire® Lineare S - innowacyjny unikalny modułowy system kominkowy o wysokich walorach estetycznych i nowoczesnym designie z możliwością swobodnej aranżacji. Produkt doceniono za innowacyjność, funkcjonalność...
Kingfire® Lineare S - innowacyjny unikalny modułowy system kominkowy o wysokich walorach estetycznych i nowoczesnym designie z możliwością swobodnej aranżacji. Produkt doceniono za innowacyjność, funkcjonalność oraz ekonomiczność i nagrodzono Złotym Medalem targów BUDMA 2019.
Czujniki czadu to najbardziej skuteczne urządzenia, chroniące przed zatruciem tlenkiem węgla. To właśnie elektroniczny detektor czadu alarmuje mieszkańców, kiedy stężenie bezwonnego i bezbarwnego gazu...
Czujniki czadu to najbardziej skuteczne urządzenia, chroniące przed zatruciem tlenkiem węgla. To właśnie elektroniczny detektor czadu alarmuje mieszkańców, kiedy stężenie bezwonnego i bezbarwnego gazu w powietrzu przekracza minimalny dopuszczony poziom i często jest ostatnią szansą na ratunek. Niestety, statystyki prowadzone przez Państwową Straż Pożarną pokazują, że co roku kilkadziesiąt osób ginie wskutek zatrucia czadem, a aż kilkaset trafia do szpitala.
Na powtarzające się ulewne deszcze niestety nie możemy za wiele poradzić. Ale na ich dotkliwe skutki już tak. Jak właściwie zabezpieczyć się przed tzw. cofką kanalizacyjną, zanim będzie za późno? Z pomocą...
Na powtarzające się ulewne deszcze niestety nie możemy za wiele poradzić. Ale na ich dotkliwe skutki już tak. Jak właściwie zabezpieczyć się przed tzw. cofką kanalizacyjną, zanim będzie za późno? Z pomocą przychodzi nam kompaktowe urządzenie Minilift S, czyli niewielka przepompownia ze zintegrowaną funkcją wpustu w pokrywie, dobrana na potrzeby pomieszczeń ulokowanych poniżej poziomu zalewania.
Dane hydrologiczne z posterunków opadowych zlokalizowanych w Polsce jednoznacznie wskazują na wzrastający problem suszy w kraju. Niepokój może budzić brak odpowiedniego przygotowania się do tego zjawiska,...
Dane hydrologiczne z posterunków opadowych zlokalizowanych w Polsce jednoznacznie wskazują na wzrastający problem suszy w kraju. Niepokój może budzić brak odpowiedniego przygotowania się do tego zjawiska, definiowanego jako niższa od średniej dostępność wody w określonych warunkach naturalnych (IMGW-PIB).
Gdy podłączenie domu do kanalizacji jest drogie lub niemożliwe, warto rozważyć budowę własnej oczyszczalni ścieków. To rozwiązanie nie tylko wygodne i tanie w użytkowaniu, ale też przyjazne dla środowiska,...
Gdy podłączenie domu do kanalizacji jest drogie lub niemożliwe, warto rozważyć budowę własnej oczyszczalni ścieków. To rozwiązanie nie tylko wygodne i tanie w użytkowaniu, ale też przyjazne dla środowiska, ponieważ zanieczyszczenia w tych urządzeniach są usuwane za pomocą naturalnych metod.
Ogrzewanie gazem ziemnym z każdym rokiem zyskuje na popularności. To zasługa bezobsługowej pracy kotłów gazowych, stabilnych cen gazu ziemnego oraz polityki antysmogowej, która wymusza wymianę bezklasowych...
Ogrzewanie gazem ziemnym z każdym rokiem zyskuje na popularności. To zasługa bezobsługowej pracy kotłów gazowych, stabilnych cen gazu ziemnego oraz polityki antysmogowej, która wymusza wymianę bezklasowych kotłów na paliwo stałe. Kotły gazowe to głównie urządzenia wiszące, które dzięki niewielkim gabarytom zmieszczą się zarówno w małej kotłowni, jak i w wydzielonym pomieszczeniu technicznym. Co każdy inwestor powinien wiedzieć o kotłach na gaz oraz na co zwrócić uwagę przy budowie kotłowni gazowej?
Wśród powietrznych pomp ciepła można wyróżnić urządzenia dzielące się na typoszereg split oraz monoblok. Różnią się one między sobą rozwiązaniami konstrukcyjnymi, gabarytami, a także ceną. Dlatego w poniższym...
Wśród powietrznych pomp ciepła można wyróżnić urządzenia dzielące się na typoszereg split oraz monoblok. Różnią się one między sobą rozwiązaniami konstrukcyjnymi, gabarytami, a także ceną. Dlatego w poniższym artykule omawiam te różnice oraz podpowiadam, jakimi kryteriami się kierować przy wyborze powietrznej pompy ciepła do budynku jednorodzinnego.
Występowanie wezbrań rzek, czyli wzrost stanu wody w rzekach wynikający ze wzmożonego zasilania, jest naturalnym elementem klimatu Polski. Mogą one mieć różne przyczyny, m.in. długotrwałe lub intensywne...
Występowanie wezbrań rzek, czyli wzrost stanu wody w rzekach wynikający ze wzmożonego zasilania, jest naturalnym elementem klimatu Polski. Mogą one mieć różne przyczyny, m.in. długotrwałe lub intensywne opady deszczu, roztopy pokrywy śnieżnej, wystąpienie na rzece zatoru lodowego uniemożliwiającego lub znacząco ograniczającego możliwość przepływu wody w rzece. Występujące w warunkach naturalnych wezbrania są nierozerwalnie związane z okresowym wylewaniem wody poza granice koryta rzecznego, aczkolwiek...
W czasie gwałtownych opadów uwidaczniają się problemy spowodowane nieprawidłowym odprowadzeniem wód opadowych lub brakiem odpowiedniego zabezpieczenia instalacji kanalizacyjnych przed cofaniem się ścieków....
W czasie gwałtownych opadów uwidaczniają się problemy spowodowane nieprawidłowym odprowadzeniem wód opadowych lub brakiem odpowiedniego zabezpieczenia instalacji kanalizacyjnych przed cofaniem się ścieków. Zabezpieczenie takie stanowią zawory zwrotne i pompownie ścieków.
Jak podaje Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), liczba sprzedanych pomp ciepła typu powietrze/woda w I półroczu 2019 r., w stosunku do I półrocza 2018 r. wzrosła dwukrotnie. Można...
Jak podaje Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), liczba sprzedanych pomp ciepła typu powietrze/woda w I półroczu 2019 r., w stosunku do I półrocza 2018 r. wzrosła dwukrotnie. Można być niemal pewnym, że ten trend zostanie utrzymany. Pompa ciepła to bowiem idealne rozwiązanie dla osób poszukujących ekologicznego i komfortowego w użytkowaniu źródła ciepła, które będzie dodatkowo ekonomiczne w eksploatacji.
Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi to towar coraz bardziej deficytowy. Szacuje się, że każdy człowiek wykorzystuje w swoim domu bezpośrednio (na własne potrzeby: higienę osobistą, pranie, zmywanie,...
Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi to towar coraz bardziej deficytowy. Szacuje się, że każdy człowiek wykorzystuje w swoim domu bezpośrednio (na własne potrzeby: higienę osobistą, pranie, zmywanie, sprzątanie, picie i gotowanie) około 120–130 l wody dziennie. Warto zastanowić się, jak w domowych warunkach zmniejszyć jej zużycie.
Przy doborze systemu zasilania wziąć pod uwagę typ zasilacza ze względu na jego niezawodność oraz sposób połączenia odbiorników i ich grup. Należy uwzględnić znaczenie odbiorników i wymagany czas podtrzymania...
Przy doborze systemu zasilania wziąć pod uwagę typ zasilacza ze względu na jego niezawodność oraz sposób połączenia odbiorników i ich grup. Należy uwzględnić znaczenie odbiorników i wymagany czas podtrzymania zasilania. Praca niektórych odbiorników może być zakończona bezpośrednio po zaniku zasilania podstawowego. Wyłączenie części odbiorników powoduje oszczędność zgromadzonej w akumulatorach energii, która może być wykorzystana do wydłużenia czasu podtrzymania odbiorników wymagających zasilania...
Wiele jest sytuacji w naszym życiu, na które nie mamy wpływu. Jednak, kiedy w grę wchodzą drogie urządzenia, od których zależy poziom ciepła w naszym domu, nie chcemy czuć się zaskoczeni. Jak zareaguje...
Wiele jest sytuacji w naszym życiu, na które nie mamy wpływu. Jednak, kiedy w grę wchodzą drogie urządzenia, od których zależy poziom ciepła w naszym domu, nie chcemy czuć się zaskoczeni. Jak zareaguje pompa ciepła, gdy zabraknie prądu? Oto kilka cennych informacji od Tomasza Kurka, eksperta z firmy Nabilaton.
Lata lecą, trendy się zmieniają, a drewno cieszy się nieustającą popularnością wśród projektantów i miłośników ponadczasowego designu. Szereg zalet funkcjonalnych, walory estetyczne oraz gwarancja bliskiego...
Lata lecą, trendy się zmieniają, a drewno cieszy się nieustającą popularnością wśród projektantów i miłośników ponadczasowego designu. Szereg zalet funkcjonalnych, walory estetyczne oraz gwarancja bliskiego kontaktu z naturą sprawiają, że to prawdopodobnie jedyny surowiec, który odnajdzie się w każdym stylu kompozycyjnym - w pomieszczeniu i na zewnątrz. No właśnie… na zewnątrz. Deszcze, śniegi, intensywne nasłonecznienie – warunki pogodowe mogą szybko i skutecznie pozbawić drewno zachwycającego blasku....
Zimowy sezon grzewczy to myślenie o tym, żeby było odpowiednio ciepło, natomiast sezon letni to myślenie o tym, żeby nie było za ciepło. Szybkie zmiany między ekstremalnymi zjawiskami, jak ulewne deszcze...
Zimowy sezon grzewczy to myślenie o tym, żeby było odpowiednio ciepło, natomiast sezon letni to myślenie o tym, żeby nie było za ciepło. Szybkie zmiany między ekstremalnymi zjawiskami, jak ulewne deszcze z groźnymi burzami i silnym wiatrem, po nich susze, długotrwałe upały, potem zaś znaczne spadki temperatury, powodują, że domy i miejsca pracy należy dostosowywać do znacznych wahań temperatur.
Okna to jeden z najważniejszych elementów naszego domu. Pozwalają dotrzeć światłu do naszych pomieszczeń, chronią nas przed zimnem czy ciepłem. Dostarczają nam także istotnych wrażeń wizualnych, które...
Okna to jeden z najważniejszych elementów naszego domu. Pozwalają dotrzeć światłu do naszych pomieszczeń, chronią nas przed zimnem czy ciepłem. Dostarczają nam także istotnych wrażeń wizualnych, które różnią się wielkością i wykonaniem. Jednak nic nie jest stałe i okna to także nie jest produkt „na zawsze”.
Budowa domu to bardzo duże i kosztowne przedsięwzięcie, wymagające dokładnego przemyślenia i planowania – najpierw wykonania projektu, a następnie zaplanowania w jaki sposób powinny przebiegać kolejne...
Budowa domu to bardzo duże i kosztowne przedsięwzięcie, wymagające dokładnego przemyślenia i planowania – najpierw wykonania projektu, a następnie zaplanowania w jaki sposób powinny przebiegać kolejne etapy budowy domu. Kluczem do sukcesu jest sprawna koordynacja prac oraz dobra współpraca z kierownikiem budowy.
Gospodarstwa domowe korzystają z technologii, która pomaga regulować temperaturę w domu i utrzymywać komfort przez cały rok. Zainwestowanie w klimatyzator do użytku domowego to poważna decyzja, więc warto...
Gospodarstwa domowe korzystają z technologii, która pomaga regulować temperaturę w domu i utrzymywać komfort przez cały rok. Zainwestowanie w klimatyzator do użytku domowego to poważna decyzja, więc warto jest się nad tym wyborem zastanowić i zebrać informacje z różnych źródeł, aby upewnić się, że wybierasz najlepszą jednostkę dla swoich teraźniejszych potrzeb, jednocześnie pamiętając o przyszłych wymaganiach.
Dachy płaskie wróciły do łask, stąd obecnie nierzadko widzimy, jak zwieńczają nowoczesne projekty architektoniczne. Tyle, że współczesne stropodachy, w odróżnieniu od tych sprzed lat, posiadają kilka warstw,...
Dachy płaskie wróciły do łask, stąd obecnie nierzadko widzimy, jak zwieńczają nowoczesne projekty architektoniczne. Tyle, że współczesne stropodachy, w odróżnieniu od tych sprzed lat, posiadają kilka warstw, z których każda ma określoną funkcję, a jeśli nawet ich nie mają, to istnieją dzisiaj materiały takie jak THERMANO ROOF czy nowość w ofercie – THERMANO DECK – które zadbają o właściwą izolację termiczną i nie tylko.
W Polsce budynki drewniane to przede wszystkim jednorodzinne domy mieszkalne. W 2021 r. wybudowano ich ponad 1160, co stanowi 1% wszystkich budynków mieszkalnych oddanych do użytku w tym roku. Jak pokazują...
W Polsce budynki drewniane to przede wszystkim jednorodzinne domy mieszkalne. W 2021 r. wybudowano ich ponad 1160, co stanowi 1% wszystkich budynków mieszkalnych oddanych do użytku w tym roku. Jak pokazują dane GUS, na przestrzeni ostatnich pięciu lat ich popularność zwiększyła się ponad dwukrotnie.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.ekspertbudowlany.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.ekspertbudowlany.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.
