Architekt wnętrz radzi. Jak wyznaczać strefy w pomieszczeniu za pomocą oświetlenia?

Magiczna moc światła

Światło jest jednym z najintensywniej odbieranych bodźców zewnętrznych. Dzięki niemu możemy postrzegać przedmioty i barwy. Daje nam też poczucie bezpieczeństwa. 

Światło pełni jednak nie tylko funkcje użytkowe – decyduje także o funkcjonalności i estetyce pomieszczeń. Odpowiednio zaprojektowane pozwala kształtować przestrzeń wnętrza, wyodrębniać lub łączyć jego fragmenty, tworzyć kąciki do pracy, wypoczynku czy zabawy. 

Podążając wzrokiem za światłem, skupiamy uwagę na najciekawiej zaaranżowanych dekoracjach czy detalach. A jeśli światło wyodrębnia wybrany fragment wnętrza, zachęca, żeby znaleźć się w jasnym kręgu lampy. 

Aby jednak światło mogło spełnić te wszystkie zadania, niezbędne jest przemyślane rozmieszczenie punktów świetlnych oraz staranny dobór źródeł światła i opraw (ich rodzaju i właściwości). Ostateczny efekt zależy też bowiem od tego, w jaki sposób światło rozkłada się w pomieszczeniu i jak jest ono kierowane. 

Podział wnętrza na strefy

W przestronnych, wielofunkcyjnych pomieszczeniach zabieg ten jest wręcz niezbędny. Porządkuje bowiem wnętrze i ułatwia utrzymanie porządku. Wskazuje też funkcje wydzielonych stref, a najczęściej jest to jadalnia, kuchnia i część wypoczynkowa. Umowne zaś granice tych stref można wyznaczać w dowolny sposób, w tym zróżnicowanym oświetleniem.

Strefa jadalni. Tu najważniejszym meblem jest stół z krzesłami. Nad nim zaś powinna zawisnąć lampa, skupiająca w swoim kręgu biesiadujące osoby. Jeśli stół jest niewielki, np. dla 4 osób, zazwyczaj wystarcza jedno źródło światła, ale nad dużym stołem powinno się znaleźć ich nawet kilka. Oprawy zaś mogą być proste lub dekoracyjne, podkreślające dostojność tego miejsca i elegancję nakrytego stołu. Ważne jednak, aby emitowana przez nie barwa światła nie zmieniała koloru potraw. Posiłkom bowiem powinno towarzyszyć światło białe i ciepłe – w zimnym jedzenie wygląda nieapetycznie.

Niewskazany jest też zbyt duży kontrast między oświetleniem stołu a resztą wnętrza. Dlatego na ścianach czy suficie powinno pojawić się delikatne, ciepłe światło lub rozbłysnąć nim lampa na bufecie czy podświetlone witryny kredensu.

Trafność doboru oświetlenia strefy jadalni najlepiej można ocenić po tym, czy jej oświetlenie zachęca do zajęcia miejsca przy stole. Jeśli tak, to znaczy, że spełnia swoją funkcję i jednoznacznie wskazuje na przeznaczenie tej strefy wnętrza.

Strefa kuchni. Wyróżnia ją to, że w tej części wielofunkcyjnego wnętrza stosuje się różne rodzaje oświetlenia, a światło musi docierać do wszystkich zakamarków. Przytulność jest tu raczej zbędna. Ważne bowiem, aby jasne światło, o barwie najbardziej zbliżonej do naturalnego, docierało na blat roboczy, na którym przygotowujemy posiłki, oraz na zlewozmywak i kuchenkę. A do tego celu zwykle wykorzystuje się oświetlenie punktowe, które montuje się pod szafkami wiszącymi lub na krótkich wysięgnikach. Mogą to być halogeny, świetlówki czy żarówki lub taśmy LED-owe. 

W części kuchennej przydaje się też równomierne oświetlenie sufitowe, pozwalające swobodnie się po niej poruszać i wyjmować z szafek potrzebne naczynia czy produkty. A nowoczesnym i jednocześnie modnym rozwiązaniem będzie tu zamocowanie na suficie płyty gipsowo-kartonowej z wbudowanymi lampkami halogenowymi lub listwami LED-owymi.

Tak więc, jeśli po wejściu do pomieszczenia nasz wzrok przyciągnie jego fragment oświetlony jasnym, białym, czystym światłem, możemy się spodziewać, że patrzymy na strefę kuchni.

Strefa wypoczynku. W tej strefie ustawiamy wygodną kanapę z licznymi poduszkami, aby regenerować na niej siły po zmaganiach z codziennymi problemami. A przed nią lub obok niej pojawiają się fotele i niskie stoliki. Całości zaś dopełnia miękkie i łagodne oświetlenie. I to ono właśnie wydobywa z mroku ten fragment wielofunkcyjnego wnętrza, określając jednocześnie umowne linie jego podziału.

W strefie wypoczynku raczej unika się górnego oświetlenia, bo nie sprzyjałoby ono ani biernemu, ani aktywnemu wypoczynkowi. Tu lepiej sprawdzają się kinkiety lub reflektorki kierujące skupioną wiązkę światła na ścianę czy ewentualnie na sufit. Przydadzą się również lampy stojące i/lub stołowe, których strumień światła można skierować na stronice czytanej książki czy gazety. Warto jednak pamiętać, że wszystkie te lampy powinny emitować ciepłe, nastrojowe światło, bo tylko takie pozwala na efektywny wypoczynek.

Kanapa w strefie wypoczynku zwykle służy również do oglądania programów telewizyjnych czy kina domowego. Dlatego należy też zadbać o odpowiednie oświetlenie ekranu. Najlepiej obok lub nad ekranem umieścić lampki kierujące na ścianę delikatne i łagodnie rozproszone światło. 

Uwagi projektanta wnętrz

Bogata oferta producentów źródeł światła, lamp i opraw zachęca wprost do eksperymentowania w ich zestawianiu i do tworzenia różnych nastrojów oraz efektów wizualnych. Należy tu jednak kierować się rozwagą i zachować ostrożność. Łatwo bowiem naruszyć stylistyczną równowagę wnętrza. A jest to możliwe zwłaszcza w wielofunkcyjnym pomieszczeniu, w którym instaluje się kilka źródeł światła o różnym przeznaczeniu, podkreślających odrębność poszczególnych stref.

Kupując więc lampy czy oprawy, nie kierujmy się wyłącznie urodą ich formy, ale sprawdźmy też, jaką emitują wiązkę światła. Dobierzmy również źródło światła o odpowiedniej barwie (ciepłej lub chłodnej). 

Mieszanie różnych stylów i form w jednym pomieszczeniu na dobre zadomowiło się już w naszych wnętrzach. Jest to jednak zadanie dość trudne i wymaga pewnej wiedzy i doświadczenia. Warto więc zasięgnąć rady projektanta wnętrz, aby nie zniweczyć wszystkich naszych starań oraz nie narazić się na niepotrzebne wydatki.

Zobacz wiecej zdjęć i pomysłów na aranżację wnętrz

Zdjęcia: MKdezere

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!