EkspertBudowlany.pl Portal Budowlany

Zaawansowane wyszukiwanie

Wykwity – jakie są przyczyny ich powstawania i jak im zapobiegać

Wykwity – jakie są przyczyny ich powstawania i jak im zapobiegać? fot. Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego

Wykwity – jakie są przyczyny ich powstawania i jak im zapobiegać? fot. Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego

Dość często białe naloty na murach są kojarzone z występowaniem wapna w zaprawie murarskiej. Jest to głównie spowodowane białą barwą nalotu, która jest automatycznie kojarzona z białym wapnem hydratyzowanym dodawanym do zaprawy murarskiej.

treść sponsorowana

Na zdjęciu poniżej widać białe naloty, jednak podłoże jest wykonane z żelbetu, a na nim na kleju zostały ułożone płytki wykończeniowe. Więc przy dość znacznych białych wykwitach jednak ani w podłożu konstrukcyjnym, ani wykończeniowym nie ma dodatku wapna. Pierwszym warunkiem wystąpienia wykwitów jest występowanie w murze soli rozpuszczalnych. Skąd jednak sole rozpuszczalne w murze jeżeli brak w nim wapna?

Z badań wynika, że wapno zawiera wielokrotnie mniej soli rozpuszczalnych niż cementy. I to właśnie cement portlandzki jest podstawowym składnikiem zarówno betonu, jak i zaprawy klejowej, a sole rozpuszczalne po przetransportowaniu na powierzchnię ściany w postaci wykwitów widać na zdjęciu poniżej.

wykwity 1

Cement portlandzki jest podstawowym składnikiem betonu i zaprawy klejowej, za pomocą której przymocowano płytki wykończeniowe. Sole są rozpuszczalne po przetransportowaniu na powierzchnię ściany w postaci wykwitów.


 

Jednak do powstania wykwitów potrzebne jest jeszcze przetransportowanie soli rozpuszczalnych z wnętrza muru na jego elewację. Nośnikiem tego transportu jest w murach woda. Jednak woda najpierw w murze musi się znaleźć, czyli mieć możliwość przenikania przez mur. W przypadku murowanych ścian ważnym elementem wpływającym zasadniczo na możliwość ruchu wody w murze jest zaprawa murarska.

Jeżeli składnikiem zaprawy jest wapno, jak np. w zaprawie cementowo-wapiennej, to przez swoje właściwości wapno zapewnia większą szczelność muru niż w przypadku zapraw cementowych.

W tym miejscu należy wyjaśnić mechanizm zapewniający szczelność muru w przypadku stosowania zaprawy zawierającej wapno. Jednym z podstawowych warunków szczelności muru jest dobra urabialność zaprawy murarskiej powodująca, że zaprawa szczelnie wypełnia fugę w murze oraz przylega do elementu murowego, np. cegły. Urabialność zaprawy, której składnikiem jest cement portlandzki, otrzymuje się obecnie głównie poprzez dodanie albo plastyfikatora do zapraw, albo wapna hydratyzowanego. Inny jest jednak w każdym z tych przypadków mechanizm uplastycznienia zaprawy.

Stosowane do zapraw plastyfikatory zazwyczaj napowietrzają zaprawę cementową. Więc na etapie roboczej zaprawy murarskiej są do niej wprowadzone malutkie pęcherzyki powietrza, które powodują, że w świeżej zaprawie cementowej powstaje jakby zbiór bardzo wielu mikroskopijnych łożysk kulkowych, które sprawiają, że zaprawa ma lepszą urabialność. Problem w tym, że ta pęcherzykowata struktura pozostaje w związanej zaprawie i na połączeniu zaprawy z elementem murowym wytwarza się nieszczelna porowata struktura.

Struktura tynku, w którym użyto plastyfikatora Struktura tynku, w którym użyto wapna

Wapno powoduje uplastycznienie zaprawy w zupełnie inny sposób. W skali mikro cement ma kształt przestrzennych grudek, natomiast cząsteczki wapna mają kształt blaszek, które stwarzają powierzchnię poślizgu dla innych składników świeżej zaprawy. Więc stwardniała zaprawa, do której użyto wapna będzie miała bardziej szczelną strukturę. Ze względu na swój kształt wapno wypełni nierówności na powierzchni elementu murowego i da szczelną strukturę połączenia związanej zaprawy murarskiej z elementem murowym.

Dodatkowo, w przeciwieństwie do chemicznych plastyfikatorów, wapno hydratyzowane spełnia także funkcję spoiwa. Jednak wapno w przeciwieństwie do cementu portlandzkiego wiąże dłużej (tzw. wiązanie powietrzne). Odpowiadają za to właściwości wapna, które powodują, że w przypadku mikropęknięć powstających przy pracy konstrukcji murowej, wapno zabliźnia te mikropęknięcia. W efekcie zaprawa z wapnem jest mniej krucha niż zaprawa cementowa.

Jak więc widać, dodanie wapna do zaprawy potencjalnie zwiększa szczelność muru i przyczynia się w związku z tym do zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia wykwitów.

Ze względu na marketingowe uprzedzenia do wapna związane z rzekomym powodowaniem przez wapno wykwitów, niektórzy producenci chemii budowlanej proponują zaprawy murarskie oparte o pucolanę (często reklamowane jako zaprawy z trasem).

wykwity 4

Mur wykończony akrylowym tynkiem cienkowarstwowym z wykończeniem klinkierowym, mocowanym zaprawą z pucolaną

Na powyższym zdjęciu widać żelbetowy mur oporowy wykończony akrylowym tynkiem cienkowarstwowym wraz z wykończeniem od góry kształtkami klinkierowymi. Kształtki klinkierowe zostały wymurowane na zaprawie z pucolaną. Jak widać na powierzchni brązowego tynku pojawiły się wykwity. Od góry wykwity pojawiają się w takiej sekwencji jak fugi pomiędzy kształtkami klinkierowymi. Od dołu pojawia się wykwit, który ma źródło w pęknięciu w żelbecie.

Uważny czytelnik danych technicznych zauważy w zaprawach z pucolaną, że zawierają one także cement portlandzki. Więc jest w nich potencjalne źródło soli rozpuszczalnych.

Na zdjęciu powyżej widać, że fugi pomiędzy kształtkami klinkierowymi narażone są na ciągły napływ wody atmosferycznej.

Przy takiej ilości wody musiało nastąpić wypłukiwanie soli z zaprawy. Jednak gdyby woda zawierająca sole nie padała bezpośrednio na brązową elewację, to nie byłyby na niej widoczne wykwity. Co prawda, jak widać na zdjęciu poniżej, kształtka klinkierowa ma od spodu kapinos, który ma oddalać wodę ściekającą po kształtkach od lica muru pod spodem, jednak kontynuacja kapinosu z kształtki klinkierowej jest zaburzona w fudze wypełnionej zaprawą. Brązowy kolor tynku dodatkowo eksponuje biel wykwitów.

wykwity 5

Kapinos w kształtce ma zabezpieczać mur przed bezpośrednim kontaktem z wodą, jednak kontynuacja kapinosu z kształtki klinkierowej jest zaburzona w fudze wypełnionej zaprawą

Wszystkie powyżej przedstawione przykłady dotyczą sytuacji, w których nie stosowano wapna hydratyzowanego w jakimkolwiek elemencie muru.

Czy możliwe jest zupełne uniknięcie wykwitów na murze, jeżeli stosuje się zaprawy cementowo-wapienne? Niestety nie jest to możliwe. Mur podlega działaniu wody i nawet najlepiej wymurowana ściana nie jest na całej powierzchni doskonale szczelna, ponieważ zarówno elementy murowe, jak i zaprawy zawsze są w pewnym stopniu nasiąkliwe.

Zaprawy będą zawierać pewne ilości cementu portlandzkiego, który jest źródłem soli rozpuszczalnych. Ich źródłem mogą być także elementy murowe oraz piasek stosowany w zaprawach, chociaż jest to o wiele rzadsze zjawisko.

Działaniem racjonalnym i skutecznym jest takie projektowanie i wykonywanie murowanych obiektów, aby w maksymalnym stopniu unikać przyczyn powstawania wykwitów.

  1. Należy stosować odpowiednie zaprawy zapewniające szczelność fug muru.
  2. Elementy murowe, np. cegły, powinny mieć małą nasiąkliwość.
  3. Dobór kolorystyczny elewacyjnych elementów murowych powinien stanowić podkład, na którym nieznaczne wykwity nie są ostro eksponowane. Piasek używany do wykonania zaprawy powinien być płukany.
  4. Wszelkie materiały budowlane przed wbudowaniem powinny być chronione przed zawilgoceniem, np. po rozpakowaniu z foliowego opakowania palety elementy murowe powinny powinny być niezwłocznie wbudowane.
  5. Hydroizolacje od strony podłoża powinny skutecznie zapobiegać wnikaniu do muru wody z gruntu.
  6. Wszelkie obróbki blacharskie i inne zabezpieczenia przed wodą z atmosfery (włącznie z rozwiązaniem cokołów) powinny być przemyślane na etapie projektu i później konsekwentnie wykonane.
  7. Jeżeli już pojawią się na elewacji wykwity, należy usuwać je za pomocą miękkiej szczotki i pamiętać, że użycie środków chemicznych do czyszczenia wykwitów w rezultacie może doprowadzić do jeszcze większych przebarwień na elewacji.

Komentarze

  • Igor Igor, 09.04.2016r., 21:33:42 no właśnie myślałem, że ocieplenie ścian będzie rozwiązaniem, ale nic z tego
  • Sylwek Sylwek, 17.03.2018r., 20:48:51 dzięki za artykuł już wiem co robić
  • Miki81 Miki81, 26.03.2018r., 11:53:39 i tak to już jest nie da się mieć wszystkiego ale faktycznie czyszczenie wilgotną szczotka pomaga
  • gromek gromek, 21.09.2018r., 14:06:09 Są też gotowe zaprawy murarskie z Trasem. To trochę taki cement, ale dzięki składowi mineralnemu trochę lepiej wiąże wodę, przez co wykwity pojawiają się bardzo rzadko i raczej w ekstremalnych sytuacjach. Jedną z najlepszych gotowych zapraw z trasem do cegieł klinkierowych robi od lat marka Terca. Nie jest tanie, ale moim zdaniem bardzo warto!
  • sebas sebas, 26.12.2019r., 08:24:00 Najczęściej przyczyną są słabej jakości zaprawy murarskie. Zgadzam się, że zaprawy z trasem mogą być rozwiązaniem, ale to tylko przy dobrej jakości samego materiału. Często przy cegłach tzw. noname pojawiają się wykwity nawet pomimo stosowania dobrej zaprawy. Przy murowaniu np. z klinkierówek Terca, gdzie faktycznie tego materiału ceramicznego jest odpowiednio dużo, nie powinno być problemów. A jak producenci zabierają się za "uszlachetnianie" składu cegieł, to już robi się problem.

Najnowsze produkty i technologie

Bauder Polska BauderGREEN – dach retencyjny

BauderGREEN – dach retencyjny BauderGREEN – dach retencyjny

Ciągły rozwój miast wymusza zmianę podejścia do gospodarki wodami opadowymi. Na terenach zurbanizowanych, także z uwagi na zmiany klimatu, musimy się mierzyć z obfitymi opadami i pojawiającymi się nagle...

Ciągły rozwój miast wymusza zmianę podejścia do gospodarki wodami opadowymi. Na terenach zurbanizowanych, także z uwagi na zmiany klimatu, musimy się mierzyć z obfitymi opadami i pojawiającymi się nagle dużymi masami wody. Kolejne wyzwania to fale upałów i coraz częściej występujące susze. Z jednej strony należy więc sprawnie odprowadzać wodę z powierzchni nieprzepuszczalnych, takich jak chodniki, ulice czy dachy, z drugiej zaś zapewnić odpowiednią ilość wody do podlewania terenów zielonych oraz...

CREATON Polska sp. z o.o. Nowość na rynku – membrana SolidBLACK+ o wyjątkowych parametrach i wytrzymałości

Nowość na rynku – membrana SolidBLACK+ o wyjątkowych parametrach i wytrzymałości Nowość na rynku – membrana SolidBLACK+ o wyjątkowych parametrach i wytrzymałości

SolidBLACK+ to funkcjonalna membrana na dach i elewację, składająca się z trzech odpornych warstw polipropylenowych. Wysoka paroprzepuszczalność, zwiększona wytrzymałość mechaniczna i możliwość stosowania...

SolidBLACK+ to funkcjonalna membrana na dach i elewację, składająca się z trzech odpornych warstw polipropylenowych. Wysoka paroprzepuszczalność, zwiększona wytrzymałość mechaniczna i możliwość stosowania na pełnym deskowaniu umożliwiają stworzenie z niej funkcjonalnej warstwy wstępnego krycia.

Austrotherm Dlaczego warto ocieplać dom?

Dlaczego warto ocieplać dom? Dlaczego warto ocieplać dom?

Przy wysokim poziomie cen nośników energii i prognozowanym dalszym ich wzroście, coraz większego znaczenia nabiera kontrolowanie ilości zużycia energii w gospodarstwach domowych. Koniecznością staje się...

Przy wysokim poziomie cen nośników energii i prognozowanym dalszym ich wzroście, coraz większego znaczenia nabiera kontrolowanie ilości zużycia energii w gospodarstwach domowych. Koniecznością staje się minimalizowanie strat ciepła. Ocieplenie domu pomaga zredukować koszty konsumowanej energii, a co również istotne – utrzymać przytulne ciepło w jego wnętrzu.

Austrotherm Ocieplenie domu energooszczędnego

Ocieplenie domu energooszczędnego Ocieplenie domu energooszczędnego

Dom energooszczędny to dom, który charakteryzuje się bardzo niskim zapotrzebowaniem na energię, co pozwala oszczędzić na kosztach eksploatacji oraz chronić środowisko. Do jego budowy wykorzystuje się technologie...

Dom energooszczędny to dom, który charakteryzuje się bardzo niskim zapotrzebowaniem na energię, co pozwala oszczędzić na kosztach eksploatacji oraz chronić środowisko. Do jego budowy wykorzystuje się technologie i materiały, które pomagają uzyskać odpowiednią klasę energooszczędności, zgodnie z obowiązującymi warunkami technicznymi, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wymagania określone w tym rozporządzeniu, obowiązują od stycznia 2021 r. i są bardzo restrykcyjne. Obligują uczestników...

Austrotherm Biały czy szary – jaki styropian wybrać do ocieplenia domu?

Biały czy szary – jaki styropian wybrać do ocieplenia domu? Biały czy szary – jaki styropian wybrać do ocieplenia domu?

Ocieplenie domu styropianem to popularny w Polsce sposób termoizolacji. Przy ociepleniu domu ważne jest fachowe wykonanie prac i jakość samego styropianu. Dowiedz się, jaki styropian wybrać i czy do ocieplenia...

Ocieplenie domu styropianem to popularny w Polsce sposób termoizolacji. Przy ociepleniu domu ważne jest fachowe wykonanie prac i jakość samego styropianu. Dowiedz się, jaki styropian wybrać i czy do ocieplenia domu styropianem lepiej zastosować ten tradycyjny biały czy może grafitowy.

Marcin Feliks Dział doradztwa technicznego Austrother Budownictwo zrównoważone realizowane przy użyciu styropianu z oferty firmy Austrotherm

Budownictwo zrównoważone realizowane przy użyciu styropianu z oferty firmy Austrotherm Budownictwo zrównoważone realizowane przy użyciu styropianu z oferty firmy Austrotherm

Dane z raportów ONZ za 2020 r. wskazują, że budynki odpowiadają za prawie 40% światowych emisji dwutlenku węgla (2020 Global Status Report for Buildings and Construction: Towards a Zero emision, Efficient...

Dane z raportów ONZ za 2020 r. wskazują, że budynki odpowiadają za prawie 40% światowych emisji dwutlenku węgla (2020 Global Status Report for Buildings and Construction: Towards a Zero emision, Efficient and Resilient Buildings and Construction Sector). Niecałe 30% to tzw. operacyjny ślad węglowy, czyli taki, który powstaje w trakcie eksploatacji budynków, pozostałe 10% dotyczy zużycia energii niezbędnej do pozyskania surowców, produkcji materiałów budowlanych, ich zabudowy i późniejszej rozbiórki,...

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Portal Budowlany - Ekspertbudowlany.pl



Facebook     Instagram     Twitter     YouTube

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.ekspertbudowlany.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.ekspertbudowlany.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.