Jak zgromadzić i wykorzystać wodę deszczową w domu i ogrodzie?

W Polsce zapotrzebowanie na wodę pokrywane jest w coraz większym stopniu w oparciu o wody podziemne, a wyraźnie spada pobór wód z ujęć powierzchniowych. Pomimo stale zmniejszającego się zużycia wody, nadal jest ono wysokie w przeliczeniu na jednego mieszkańca.

Woda dostarczana do polskich domów musi spełniać określone wymagania odnośnie jakości. Ta, której używamy do picia, wykorzystywana jest powszechnie również do innych celów gospodarczych, takich jak podlewanie ogrodów, mycie samochodów, pranie czy spłukiwanie toalet, gdzie tak wysoka jakość wody nie jest konieczna.

W sytuacjach, gdzie nie jest wymagana jakość wody pitnej, rozsądne wydaje się wiec wykorzystanie wody deszczowej, którą można zebrać z powierzchni dachów i tarasów, a następnie zgromadzić ją w podziemnych zbiornikach w celu późniejszego jej wykorzystania.

Deficyt zasobów wodnych, a także rosnące koszty wody wodociągowej wpływają na coraz większe zainteresowanie możliwościami wykorzystania wód opadowych. Obniżenie kosztów zaopatrzenia w wodę pojedynczych odbiorców nie jest jedynym pozytywnym wynikiem wykorzystania wód opadowych. Systemy zagospodarowania wód opadowych pozwalają ograniczyć ilość ścieków deszczowych poprzez ich okresową retencję w instalacjach indywidualnych, co daje możliwość ograniczenia kosztów związanych z rozbudową i modernizacją systemów kanalizacyjnych, stacji uzdatniania wody oraz może też pozytywnie wpłynąć na stan jakości wód odbiorników, do których doprowadzane są wody opadowe. 

Korzyści wynikające z używania wody deszczowej:

• zużywając mniej wody wodociągowej, oszczędzamy pieniądze i jesteśmy bardziej niezależni od dostawców wody i nie narażamy się na systematyczne wzrosty cen;
• pranie odzieży w miękkiej wodzie deszczowej jest bardziej efektywne i pozwala na zmniejszenie ilości używanego proszku nawet do 50%;
• miękka deszczówka zawiera mniej kamienia i jest szczególnie korzystna dla roślin. Zapobiega także odkładaniu się kamienia w pralkach oraz w toaletach;
• używając wody deszczowej, aktywnie przyczyniamy się do ochrony środowiska i oszczędzamy cenne zapasy wody podziemnej;
• unikamy także opłat związanych z odprowadzaniem niewykorzystanej deszczówki do sieci kanalizacyjnej;
• dzięki gromadzeniu deszczówki na miejscu, do ponownego jej wykorzystania, mniej obciążony jest system kanalizacyjny; deszczówka nie jest odprowadzana bezpośrednio do kanalizacji, co pomaga zredukować miejscowe podtopienia.

Wielkość opadów w Polsce

Na większości terytorium Polski (tereny nizinne) roczny opad kształtuje się na poziomie 500-600 mm. Jedynie w terenach wyżynnych i górskich ilość ta zwiększa się aż do 1200-1300 mm. Natomiast w terenach nadmorskich deszczu spada rocznie około 800-900 mm. 

Powyższe ilości wskazują, iż Polska należy do krajów posiadających niedobór wody opadowej. Wzrasta deficyt wody czystej, a zwiększające się zanieczyszczenie środowisko sprawia, iż koszty jej uzdatniania z roku na rok wzrastają. Staje się więc pewne, iż w latach kolejnych ceny wody będą systematycznie rosły, a co za tym idzie poszukiwanie nowych sposobów jej oszczędzania oraz wykorzystania deszczówki staje się tematem naglącym.

Możliwości wykorzystania deszczówki

W gospodarstwie domowym z dziennego zużycia wody, kształtującego się na poziomie 150 litrów na osobę, ponad 40 litrów zużywa się na spłukiwanie miski ustępowej (a woda ta jest przecież oczyszczona i przygotowana do celów spożywczych). Pozostałe 110 litrów wykorzystuje się do: higieny osobistej - 50 litrów, mycia naczyń - 12 litrów, do celów spożywczych - 5 litrów oraz do prania, mycia samochodu i porządków w domu i ogrodzie (w sumie ponad 40 litrów). Widać więc wyraźnie, iż z dziennego zużycia około połowę wody można zastąpić wodą niemającą jakości spożywczej czy właśnie deszczówką.

Rodzaje systemów gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej

Poprawnie zaprojektowany i wykonany z odpowiednich elementów system gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej będzie bezproblemowo funkcjonował przez wiele lat. Dostarczy on wodę o jakości odpowiedniej do większości zastosowań domowych. Jej jakoś przewyższać będzie określoną w normach jakość wód w jeziorach.

Ze względu na przeznaczenie wody, systemy gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej można podzielić na dwa główne rodzaje:

• Systemy ogrodowe - w ramach tych systemów deszczówka może być wykorzystywana do podlewania zieleni w ogrodzie, zmywania powierzchni zewnętrznych, np. tarasów lub podjazdów do garaży, a także do mycia samochodów. Coraz bardziej popularnym kierunkiem zastosowania tych systemów jest połączenie ich z automatycznym systemem nawadniającym, wykorzystującym np. zraszacze wynurzalne.
• Systemy domowe (lub domowo-ogrodowe) - systemy te służą do gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej do zasilania spłuczek, pisuarów, a także pralek w budynkach. W wielu przypadkach systemy te obsługują również podlewanie trawników (w powiązaniu z automatycznymi systemami nawadniającymi) i prac na zewnątrz budynku. Systemy nazywane domowymi mogą być również stosowane w budynkach hotelowych, przemysłowych i biurowych. gdyż na rynku dostępne są elementy systemowe (filtry, centrale deszczowe) umożliwiające obsługę również takich obiektów. Zasada działania systemów domowych stosowanych w obiektach większych jest identyczna, jak tych stosowanych w domach jednorodzinnych.

Systemy ogrodowe

W ramach systemów ogrodowych można wyróżnić kilka rodzajów. Jako kryterium podziału można stosować: 

• materiał, kształt i wielkość zbiornika,
• zastosowany rodzaj filtracji (filtry przepływowe, gdy nadmiar wody odprowadzany jest do kanalizacji lub filtry zbierające, gdy przelew ze zbiornika połączony jest z układem rozsączającym wodę do gruntu),
• lokalizację filtra (wewnątrz lub na zewnątrz zbiornika),
• kierunek odprowadzenia nadmiaru deszczówki, 
• lokalizację pompy, 
• sposób dystrybucji wody.

Ze względu na lokalizację systemu pompowego, można rozróżnić dwa podstawowe rodzaje systemu:system wyposażony w pompę samozasysającą umieszczoną na powierzchni terenu,  system wyposażony w automatyczna pompę zatapialną umieszczoną w zbiorniku.

Systemy domowe 

W ramach systemów domowych można wyróżnić kilka ich rodzajów. Jako kryterium podziału można stosować: 

• materiał, kształt i wielkość zbiornika, 
• zastosowany rodzaj filtracji (filtry przepływowe lub zbierające),
• lokalizację filtra (wewnętrzne lub zewnętrzne), 
• kierunek odprowadzenia nadmiaru deszczówki, 
• rodzaj i lokalizację systemu pompowego, 
• rodzaj zastosowanego systemu uzupełniania systemu wodą wodociągową w okresach braku opadów.

Rozpatrując kryterium lokalizacji systemu pompowego oraz elementów uzupełniania wodą wodociągową, można rozróżnić dwa główne systemy: 

• zawierające centralę deszczową ze zintegrowanym uzupełnianiem wodą wodociągową, zlokalizowaną wewnątrz budynku, 
• zawierające pompę zatapialną umieszczoną w zbiorniku i systemu uzupełniania umieszczony w budynku. Dowiedz się więcej o wykorzystaniu deszczówki >>>