Projekt i fundament - pierwszy krok do idealnego ogrodzenia
W polskim prawie nie ma obowiązku oddzielenia od siebie poszczególnych działek ogrodzeniem (płotem).
Fot. Joniec
Zadaniem ogrodzenia jest oddzielenie przestrzeni prywatnej od publicznej i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. Ważna jest ponadto jego funkcja estetyczna, dlatego powinno współgrać z architekturą i stylem domu oraz jego otoczeniem.
Zobacz także
Blachy Pruszyński Ile zapłacimy za metr blachy modułowej?
Żyjemy w czasach, kiedy zmiany cen materiałów są czymś oczywistym i spodziewanym. Niedawno nastąpił szczególny wzrost w cenach stali. Spowodowało to ogólne podwyżki cen pokryć dachowych, w tym także popularnej...
Żyjemy w czasach, kiedy zmiany cen materiałów są czymś oczywistym i spodziewanym. Niedawno nastąpił szczególny wzrost w cenach stali. Spowodowało to ogólne podwyżki cen pokryć dachowych, w tym także popularnej blachodachówki modułowej. Ile teraz zapłacimy za metr blachy modułowej?
CREATON Polska sp. z o.o. Nowość na rynku – membrana SolidBLACK+ o wyjątkowych parametrach i wytrzymałości
SolidBLACK+ to funkcjonalna membrana na dach i elewację, składająca się z trzech odpornych warstw polipropylenowych. Wysoka paroprzepuszczalność, zwiększona wytrzymałość mechaniczna i możliwość stosowania...
SolidBLACK+ to funkcjonalna membrana na dach i elewację, składająca się z trzech odpornych warstw polipropylenowych. Wysoka paroprzepuszczalność, zwiększona wytrzymałość mechaniczna i możliwość stosowania na pełnym deskowaniu umożliwiają stworzenie z niej funkcjonalnej warstwy wstępnego krycia.
HighTech Jakie wyróżniamy systemy asekuracji dachowej?
Systemy asekuracji dachowej mają fundamentalne znaczenie w kontekście zapewniania bezpieczeństwa pracownikom wykonujących działania budowlane, naprawcze czy konserwacyjne na dużych wysokościach. Odpowiedni...
Systemy asekuracji dachowej mają fundamentalne znaczenie w kontekście zapewniania bezpieczeństwa pracownikom wykonujących działania budowlane, naprawcze czy konserwacyjne na dużych wysokościach. Odpowiedni dobór zabezpieczeń, przeszkolenie pracowników i przeprowadzanie regularnych przeglądów systemu są kluczowe do zminimalizowania ryzyka wypadku przy pracy. Czym nazywamy systemy asekuracyjne i jakie wyróżniamy ich rodzaje? Jak dobrać odpowiedni system asekuracji dachowej? Czytaj dalej i dowiedz się...
Jakie ogrodzenie?
Najprostszym rodzajem ogrodzenia są zwykłe stalowe słupki z naciągniętą na nich siatką. Jest to rozwiązanie niewątpliwie tanie, jednak niezbyt estetyczne i raczej tymczasowe. Docelowo warto zastanowić się nad ogrodzeniem bardziej rozbudowanym i solidniejszym. Takie ogrodzenie składa się najczęściej z podmurówki, murowanych słupków oraz przęseł. Te ostatnie mogą być wykonane z różnych materiałów, wśród których najpopularniejsze to stal i drewno.
Słupki wykonuje się m.in. z klinkieru, kamienia lub popularnych bloczków czy pustaków betonowych. Są one dostępne w bardzo szerokiej gamie kolorów i ciekawej fakturze przypominającej powierzchnię naturalnych skał i kamieni.
Projekt
Pierwszy etap wykonywania ogrodzenia murowanego to oczywiście projekt. Konieczne jest tu przede wszystkim rozmieszczenie kluczowych elementów, takich jak brama czy furtka, i przewidzenie wszystkich koniecznych podłączeń (jak domofon czy napędy do sterowania bramą). Równie istotne jest takie dobranie rozstawu słupków, aby zmieścił się między nimi wybrany przez nas moduł ogrodzenia. Istotne przy tym jest, aby zminimalizować (a najlepiej całkowicie wykluczyć) ilość modułów nietypowych. Wpłynie to pozytywnie nie tylko na wygląd, ale przede wszystkim na cenę wykonywanego płotu.
Najlepiej jeśli odległość między słupkami stanowi również wielokrotność szerokości pustaka. Warto pamiętać, że czynnikiem dzięki któremu możemy regulować odstępy między słupkami jest szerokość samego słupka, ale też szerokość przejść. Warto także pamiętać, że dobrym pomysłem może być pewnego rodzaju system kombinowany - łączący na przykład podmurówkę z pustaków ze stalowymi słupkami.
fot. Joniec | fot. Joniec |
fot. Joniec | fot. Buszrem |
Fundament
Etapem pierwszym (jak przy każdej konstrukcji murowej) są fundamenty. Ich zadaniem jest przeniesienie obciążeń z ogrodzenia na grunt. O ile nasz płot nie jest jednocześnie na przykład murem oporowym mającym utrzymać większe masy ziemi, to nie są to z reguły obciążenia ogromne. Jeśli jednak ogrodzenie ma być stabilne i dobrze spełniać swoją funkcję, nie powinniśmy ich ignorować.
Elementy składowe fundamentu: 1 – wykop; jego głębokość i szerokość zależą od parametrów technicznych gruntu, dlatego warto by te wymiary określił konstruktor; 2 – ława fundamentowa (betonowa); 3 – zbrojenie podłużne ławy fundamentowej; 4 – ze względu na technologiczne ograniczenia dolna (ukryta pod ziemią) część ławy najczęściej jest wykonywana jako lana w wąskim wykopie; 5 – górna część ławy, której obrys będzie widoczny po zasypaniu fundamentu, musi być zaszalowana i wykonana zgodnie z obrysem planowanego ogrodzenia; 6 – wypuszczone zbrojenie pionowe słupka. Rys. Buszrem
Do wykonania fundamentów używa się najczęściej betonu klasy C16/20. Ich rodzaj zależy zaś od wielu czynników takich jak parametry techniczne gruntu, głębokość przemarzania czy też wysokość i masa samego płotu.
Fundament powinien być zbrojony podłużnie, powinien także mieć wypuszczone pręty do zbrojenia słupków. Najczęściej używa się do tego celu czterech prętów żebrowanych o średnicy 10 mm, umieszczonych w narożach słupka. Kolejnym istotnym elementem technicznym fundamentu są dylatacje, czyli szczeliny pozwalające zneutralizować skutki rozszerzalności technicznej materiału oraz nierównomiernego osiadania gruntu. Powinny być one rozmieszczone, w zależności od systemu i zaleceń producenta, co 8-15 metrów i zlokalizowane między podmurówką a słupkiem.
Ze względu na przemarzanie gruntu fundament wykonywany jest najczęściej na głębokości około 80-100 cm. Fragment ukryty pod ziemią wykonuje się zwykle ze względów technologicznych jako tzw. lany w wąskim wykopie. Ze względów estetycznych jednak górna partia, której obrys będzie widoczny po wykonaniu ogrodzenia, musi zostać precyzyjnie wyznaczona i zaszalowana. To jest w zasadzie koniec prac przygotowawczych. Teraz można się zabierać za murowanie.
Przykładowe rozplanowanie ogrodzenia: 1 – planowana linia ogrodzenia; 2 – planowana brama wjazdowa; 3 – planowana furtka; 4 – planowana wysokość ogrodzenia. Najczęściej jest to około 100–150 cm, należy również uwzględnić wysokość modułu ogrodzeniowego oraz wysokość pustaka, nie zapominając przy tym o daszku, który będzie stanowił wykończenie górnej powierzchni podmurówki (i także ma swoją wysokość). Chodzi o to, aby wysokość wystającego ponad linię daszka słupka wystarczała do montażu modułu ogrodzenia; 5 – planowana wysokość podmurówki – powinna być wielokrotnością wysokości pustaka plus wysokość wykończenia (daszka); 6 – lokalizacja słupków narożnych nie podlega dużym modyfikacjom – niezbędne dopasowanie do modułu można jednak osiągnąć przez odpowiedni dobór ich szerokości; 7 – odległości między słupkami powinny być dopasowane do wielkości przęsła (z odpowiednim luzem montażowym) oraz modułu pustaka na podmurówkę. Regulować to można zarówno zmieniając ilość przęseł, jak i manewrując szerokościami elementów niemodułowych, jak furtka czy brama; 8 – między furtką a bramą pozostało zbyt mało miejsca, aby instalować tam przęsło ogrodzenia. Rozwiązaniem jest szerszy słupek, w którym przy okazji zmieści się domofon i skrzynka na listy. W tym wypadku warto wykorzystać elementy słupka wąskiego; 9, 10 – w celu zamontowania domofonu należy pamiętać o wyprowadzeniu potrzebnych instalacji, podobnie rzecz ma się z zasilaniem i sterowaniem bramą wjazdową. Rys. Buszrem
Ostatecznie zaprojektowane ogrodzenie z elementów betonowych może wyglądać na przykład tak: 1 – słupek; 2 – daszek słupka, 3 – podmurówka; 4 – daszek podmurówki; 5 – moduł ogrodzeniowy, 6 – szerszy słupek między bramą a furtką; 7 – brama; 8 – furtka; Rys. Buszrem
fot. Joniec | fot. Joniec |
Przemysław Gogojewicz, Kancelaria Usług Prawnych
Ogrodzenie w prawie polskim
W polskim prawie nie ma obowiązku oddzielenia od siebie poszczególnych działek ogrodzeniem (płotem). Tym samym nie ma też obowiązku wznoszenia płotu. Żaden z sąsiadów nie może zmusić drugiego do tego, aby ten wzniósł płot na własny koszt. Natomiast sąsiedzi mogą umówić się, że na ich granicach działki wspólnie postawią płot, który będzie finansowany w równych częściach.
Wysokość takiego płotu również nie jest regulowana przepisami prawa, jak i materiał, z którego ma być on wykonany. Można jednak wskazać, że zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, ogrodzenia, których wysokość nie przekracza 2,2 m, lokalizowane pomiędzy sąsiednimi działkami, nie wymagają ani pozwolenia, ani zgłoszenia.
Co mówią przepisy?
Przepisy Prawa budowlanego nie regulują kwestii związanych z finansowaniem budowy ogrodzenia.
Z art. 154 § 1 Kodeksu cywilnego dowiadujemy się bowiem, że mury, płoty, miedze, rowy i inne podobne urządzenia znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących służą do wspólnego użytku sąsiadów. Natomiast zgodnie z art. 154 § 2 korzystający z wymienionych obiektów są obowiązani ponosić wspólnie koszty ich utrzymania.
Obowiązek ten nie obejmuje jednak kosztów wybudowania nowego urządzenia, czyli między innymi płotu (takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z 24 stycznia 2002 r. sygn. III CZP 75/01, OSNC 2002/10/121). Oznacza to, że nie ma podstaw prawnych do obciążania sąsiada kosztami budowy ogrodzenia, jeśli nie jest on zainteresowany jego powstaniem.
Ogrodzenie ma zapobiegać naruszaniu prywatnej własności, dlatego koszt jego budowy obciąża tego, czyja własność ma być przez nie chroniona. Sąsiedztwo nieruchomości powoduje ich wzajemną zależność, a także nierzadko prowadzi do sprzeczności interesów, których pogodzeniu mają służyć przepisy określane tradycyjnie mianem „prawa sąsiedzkiego”.
Normy prawa sąsiedzkiego, należące do prawa własności, nakładają na sąsiadów obowiązki i ograniczenia. Prawidłowe korzystanie z nieruchomości sąsiednich wymaga bowiem, często we wzajemnym interesie, ingerencji w sferę cudzych praw.
Według art. 154 § 1 zdanie pierwsze k.c., domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne podobne urządzenia, znajdujące się na i granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów.
Jak przyjmuje się powszechnie, nie oznacza to domniemania współwłasności urządzeń granicznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 1960 r., 3 CO 14/60, OSN 1961, nr 4, poz. 113).
Jeśli więc właściciel nieruchomości, któremu zależy na wykonaniu ogrodzenia, nie dojdzie do porozumienia z sąsiadem, sam będzie musiał sfinansować inwestycję. Dopiero po wybudowaniu ogrodzenia można będzie domagać się od sąsiada współfinansowania napraw i remontów.
Problem pojawi się ponownie, gdy stare ogrodzenie ulegnie całkowitemu zniszczeniu. Wtedy nie będzie można już mówić o remoncie, lecz o budowie nowego ogrodzenia, którego koszty ponosi właściciel zainteresowany budową.
Budowa ogrodzenia nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę
Zgłoszenie budowy płotu będzie potrzebne (inaczej zawiadomienie starostwa o zamiarze wykonania ogrodzenia) w sytuacji, kiedy zgodnie z nowelizacją ustawy Prawo budowlane budowa ogrodzeń przekroczy wysokość 2,2 m i wykonywanie robót budowlanych będzie polegało na instalowaniu:
- krat na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiektach wpisanych do rejestru zabytków,
- urządzeń o wysokości powyżej 3 m na obiektach budowlanych.
Zgłoszenia takiego należy dokonać co najmniej 30 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia wznoszenia płotu. W zgłoszeniu trzeba określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Należy też dołączyć oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
Zgodnie z Prawem budowlanym do budowy ogrodzenia można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od daty doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji.
Budowę ogrodzenia należy rozpocząć w ciągu dwóch lat od określonego w zgłoszeniu terminu. Po ich upływie konieczne będzie nowe zgłoszenie.
Warto też nadmienić, że prowizoryczne ogrodzenie mające na celu jedynie zabezpieczenie placu budowy na czas wykonywania robót budowlanych nie wymaga zgłoszenia.
Wspólne używanie ogrodzenia przez sąsiadów w orzecznictwie
Jako wspólny użytek rozumieć należy zarówno wykorzystanie funkcji tych urządzeń, jak i inne korzystanie, np. spływ wód do rowu granicznego, rozpięcie po swojej stronie ogrodzenia pnących roślin itp.
Przepisy art. 154 § 1 i § 2, które dotyczą sposobów uwidocznienia granicy i wynikających stąd konsekwencji, regulują, o czym była już mowa, stosunki między sąsiadami. Sąsiadami są nie tylko właściciele, ale także inne osoby korzystające z gruntów, a zatem ich posiadacze samoistni i niesamoistni.
Obowiązek wspólnego ponoszenia kosztów utrzymania urządzeń granicznych jest następstwem wspólnego użytku tych urządzeń, a nie stosunków własnościowych.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (DzU z 2013 poz. 1409 ze zm.);
- Ustawa kodeks cywilny (DzU z 2014 poz. 121 ze zm.).