Zielone fasady – rośliny pnące na elewacjach

Zielona fasada niesie za sobą nie tylko korzyści estetyczne, ale także wpływa pozytywnie na środowisko. Produkcja tlenu, podnoszenie poziomu wilgotności powietrza oraz neutralizowanie zanieczyszczeń obecnych w otoczeniu to tylko część z dobrodziejstw, za pomocą których rośliny na zielonych fasadach są w stanie stworzyć sprzyjający do funkcjonowania w miastach mikroklimat. Co więcej, jest to tworzenie przestrzeni życiowej dla pożytecznych organizmów, w tym owadów zapylających.

Zielona fasada wpływa również pozytywnie na sam budynek – osłania i ochrania go przed niekorzystnymi warunkami środowiska zewnętrznego, w tym: wodami opadowymi, wiatrem, dużymi wahaniami temperatury, a także promieniowaniem słonecznym (nie doprowadzając tym samym do nadmiernego nagrzewania tych powierzchni). Jest też w stanie osuszyć jego fundamenty. 

Zobacz też: Glicynia, chimeryczna piękność

Od czego należy zacząć zakładanie zielonej fasady?

Jest to projekt długoterminowy, a jego efekt będzie widoczny po kilku latach. Podstawą jest więc rozsądne zaplanowanie nasadzeń oraz ewentualnych podpór dla nich w postaci lin lub kratownic. Rośliny będą się na nich oplatać za pomocą łodyg bądź wąsów czepnych i finalnie wspinać wzdłuż ściany. Jest to wsparcie dla roślin, zwłaszcza dla tych, których potencjał do rozrastania się jest słabszy, ale również z uwagi na wiatr, który będzie zakłócał ich przyczepność na krawędziach budynków. Jest to również rozwiązanie pozwalające na utworzenie kontrolowanej zielonej fasady. Konstrukcje nośne są oczywiście elementem dodatkowym.

Projekt zielonej fasady powinien obejmować:

Rośliny pnące to najprostszy sposób na utworzenie zielonej fasady. W tym przypadku wśród kryterium wyboru gatunków na pierwszym miejscu powinna być zdolność roślin do wytwarzania organów, za pomocą których przytwierdzają się do różnego rodzaju powierzchni. Rośliny pnące rozrastając się wzdłuż ściany będą stopniowo się po niej wspinać i sukcesywnie ją przykrywać, jednocześnie jej nie uszkadzając.

Dobór roślin powinien być odpowiedni do lokalnych warunków środowiskowych: stanowiska (strony świata), klimatu (temperatury i wilgotności powietrza) oraz siły wiatru. Wymienione czynniki należy wziąć pod uwagę nie tylko podczas planowania składu gatunkowego nasadzenia, ale również elementów im towarzyszących. Spośród wymienionych powyżej czynników w przypadku zielonych fasad niezwykle istotna jest prędkość wiatru, której niszczycielska siła jest odczuwalna dla roślin wraz ze wzrostem wysokości budynku.

Przegląd gatunków roślin polecanych do zielonych fasad

Hedera helix (bluszcz pospolity), to pnącze, które dzięki dostępności przeróżnych odmian pozwoli na stworzenie niebanalnej kompozycji – trwałej na lata. Jest to roślina odporna na trudne warunki środowiska i o dużym potencjale do rozrastania się. Łodygi za pomocą korzonków przybyszowych płożą się lub wspinają i mogą zdobić soczystą zielenią elewację budynku przez cały rok.

Parthenocissus quinquefolia (winobluszcz pięciolistkowy), to z kolei pnącze sezonowe, które również idealnie sprawdzi się w tym typie nasadzenia. Jego atutem w okresie jesiennym jest ozdobne przebarwianie liści z zielonych na szkarłatno-czerwone. W tak niezwykle efektownej odsłonie pozostaje aż do sezonu zimowego, kiedy liście zaczynają opadać. Pnącze to charakteryzuje się silnymi przyrostami rocznymi, które mogą osiągać długość do 2 metrów. Podobnie jak bluszcz pospolity charakteryzuje się cechami, które powinny posiadać gatunki wykorzystywane do tworzenia zielonych fasad, a więc poza obfitymi przyrostami rocznymi, są tolerancyjne na zmienne warunki atmosferyczne i dobrze znoszą nawet ostre przycinanie.

Wisteria (glicynie), to z kolei propozycja pnączy, które zachwycają szczególnie w maju, kiedy to obficie pokrywają się groniastymi kwiatostanami. Chociaż cechują się długowiecznością, to w zimie mają skłonność do przemarzania. Dlatego podczas planowania nasadzenia należy zwrócić szczególną uwagę na stanowisko, które powinno być słoneczne i osłonięte. Dbając o odpowiednie warunki uprawy będziemy w stanie w pełni wykorzystać potencjał glicynii, która w klimacie umiarkowanym jest w stanie rozrastać się do nawet 10 metrów długości. Z uwagi na dużą masę i silnie wijące się pędy, w projekcie należy uwzględnić umieszczenie mocnych podpór.

Fallopia aubertii (rdestówka Auberta) podobnie jak glicynia również jest gatunkiem ozdobnym z kwitnienia. Kwiaty są drobne, jednak liczne i zebrane w opadające wiechy. Pojawiają się one w okresie letnio-jesiennym: od lipca do października. Jest to propozycja, która idealnie sprawdzi się, w projektach, które zakładają osiągnięcie efektu zielonej fasady w dość krótkim czasie, ponieważ roczny przyrost może dochodzić do nawet 6 metrów długości. 

O tym należy pamiętać pielęgnowaniu zielonej fasady

Przycinanie – aby efekt docelowy był zadowalający, należy pamiętać o regularnym przycinaniu tych roślin (często ostrych). Ma ono na celu odmłodzenie roślin oraz pobudzenie ich do rozrastania. Jest to zabieg, podczas którego usuwane są również części roślin, które przemarzły, bądź zostały uszkodzone.

Podlewanie – przeciwieństwie do zielonych ścian wewnątrz domów i mieszkań system nawadniający jest opcjonalny z uwagi na naturalne oddziaływanie czynników atmosferycznych. Sama czynność podlewania powinna być zabiegiem uzupełniającym np. tuż po posadzeniu, ale będzie istotnym wsparciem dla roślin np. w przypadku suszy. 

Nawożenie – podobnie jak w przypadku podlewania, nawożenie powinno być wykonane w odpowiedzi na konkretne zapotrzebowanie roślin. Należy je mieć na uwadze zwłaszcza w przypadku pnączy ozdobnych z kwitnienia, które mogą wymagać regularnego wzbogacania podłoża o składniki pokarmowe. 

Źródło: Leroy Merlin

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!