Przepisy prawne dotyczące ogrodzeń – co warto wiedzieć przed rozpoczęciem budowy?

Podstawy prawne

Prawo budowlane nie definiuje ogrodzenia jako odrębnego pojęcia. Zostało ono zakwalifikowane jako urządzenie budowlane, czyli zrównane z takimi elementami, jak place postojowe, place pod śmietniki, przyłącza czy urządzenia instalacyjne.

Budowa ogrodzenia trwałego nie jest wymagana żadnymi przepisami prawa, wyjątek stanowi ogrodzenie tymczasowe placu budowy. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (DzU z 2003 r., nr 47, poz. 401) ujmuje tymczasowe ogrodzenie placu budowy jako element zagospodarowania terenu budowy. § 9 i 10 rozporządzenia precyzują wymagania dotyczące ogrodzeń tymczasowych:

• § 9.1. Teren budowy lub robót należy ogrodzić albo w inny sposób uniemożliwić wejście osobom nieupoważnionym.
• § 10. Ogrodzenie terenu budowy wykonuje się w taki sposób, aby nie stwarzało zagrożenia dla ludzi. Wysokość ogrodzenia powinna wynosić co najmniej 1,5 m.

Zobacz: Gdzie usytuować garaż i jaką bramę wybrać?

Zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 21 Prawa budowlanego (DzU z 2021 r., poz. 2351, z późniejszymi zmianami) budowa ogrodzenia, także tymczasowego, nie wymaga pozwolenia na budowę, o ile jego wysokość nie przekracza 2,2 m. W przypadku gdy ogrodzenie jest wyższe niż 2,2 m, budowę należy zgłosić do urzędu.

Niezależnie od powyższego, obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę dotyczy szczególnych rodzajów ogrodzenia:

• ogrodzenia budynku wpisanego do rejestru zabytków,
• ogrodzenia na terenie wpisanym do rejestru zabytków,
• muru oporowego.

Pomimo tego, że ogrodzenie w Prawie budowlanym uznawane jest jako urządzenie budowlane, zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 29 stycznia 2015 r. uznano wyjątek, że urządzeniem budowlanym jest ogrodzenie działki zabudowanej, natomiast obiektem budowlanym – ogrodzenie działki niezabudowanej. Stąd też podstawą prawną żądania uzgodnienia lokalizacji ogrodzenia wzdłuż drogi publicznej z właściwym zarządcą drogi są przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. DzU z 2020 r., poz. 1693). Artykuł 43 ustęp 1 tej ustawy określa minimalne odległości obiektów budowlanych, w tym także ogrodzeń, od zewnętrznej krawędzi jezdni (patrz tabela).

Ustęp 2 artykułu 43 dopuszcza, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, usytuowanie obiektu budowlanego przy drodze w odległości mniejszej niż określona w ust. 1, wyłącznie za zgodą zarządcy drogi, wydaną przed uzyskaniem przez inwestora obiektu pozwolenia na budowę lub zgłoszeniem budowy albo wykonywania robót budowlanych.

Dość precyzyjnie kwestię ogrodzeń omawia Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w rozdziale 8 § 41, 42 i 43 (DzU z 2022 r., poz. 1225, tj. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie):

Bezpieczeństwo

• Ogrodzenie nie może stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi i zwierząt.
• Umieszczanie na ogrodzeniach, na wysokości mniejszej niż 1,8 m, ostro zakończonych elementów, drutu kolczastego, tłuczonego szkła oraz innych podobnych wyrobów i materiałów jest zabronione.

Funkcjonalność

• Bramy i furtki w ogrodzeniu nie mogą otwierać się na zewnątrz działki.
• Furtki w ogrodzeniu przy budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i budynkach użyteczności publicznej nie mogą utrudniać dostępu do nich osobom niepełnosprawnym, poruszającym się na wózkach inwalidzkich.

Wymiary

• Szerokość bramy powinna wynosić w świetle co najmniej 2,4 m, a w przypadku zastosowania furtki jej szerokość powinna być nie mniejsza niż 0,9 m, przy czym na drodze pożarowej szerokości te regulują przepisy odrębne dotyczące ochrony przeciwpożarowej.

Oprócz Prawa budowlanego, ustawy o drogach publicznych czy rozporządzeń, bardzo ważne są przepisy prawa miejscowego, takie jak:

• miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
• lub uchwała krajobrazowa.

Uchwała krajobrazowa reguluje sytuowanie obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, w tym ich gabarytów, rodzajów materiałów budowlanych i kolorystyki. O ile uchwała krajobrazowa skupia się głównie na estetyce i porządku architektonicznym, o tyle miejscowy plan zagospodarowania oprócz tych zaleceń nakłada na inwestora dużo większe obowiązki.

W zapisach miejscowego planu zagospodarowania znajdują się między innymi informacje o planowanych inwestycjach w zakresie budowy czy przebudowy dróg. Jest to bardzo istotne, ponieważ ogrodzenie frontowe musi być zlokalizowane w linii rozgraniczającej drogi. Wycofanie ogrodzenia w głąb działki, za linię rozgraniczającą, możliwe jest przy braku zapisów o konieczności zachowania jednolitej linii ogrodzeń na danej ulicy. Natomiast budowa ogrodzenia przed linią rozgraniczającą, na terenie działki drogowej, uznawana jest za samowolę budowlaną.

Dla ogrodzenia wybudowanego niezgodnie z obowiązującymi przepisami, organ nadzoru budowlanego może wydać nakaz jego rozbiórki. Ogrodzenie musi więc nie tylko być zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, ale także spełniać wszystkie warunki określone w przepisach. W przypadku, gdy ogrodzenie jest wznoszone bez wymaganych pozwoleń, nadzór budowlany może wstrzymać prace. Niestosowanie się do tych decyzji może spowodować nałożenie kary grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności do dwóch lat.

Wybór ogrodzenia

Mając za sobą pierwszy etap, czyli uzyskanie warunków zabudowy, które określają najważniejsze dopuszczalne parametry ogrodzenia, czas na jego wybór. Przy wyborze stylu i materiałów na ogrodzenie, należy pamiętać, że jest to wizytówka posesji. Dlatego, oprócz niezaprzeczalnie ważnych aspektów ogrodzenia, jakimi są bezpieczeństwo i funkcjonalność, należy zwrócić uwagę na estetykę. Dobrze dobrane ogrodzenie podkreśli charakter budynku, zepnie w całość wizję architektoniczną posesji, da poczucie przemyślanej koncepcji zagospodarowania działki.

Ogrodzenie to ważny element aranżacyjny działki. Jeden z ostatnich w całym procesie budowy, ale bardzo istotny pod względem estetycznym. Wielu inwestorów zastanawia się nad wyborem materiału, determinując tym ostateczny kształt i wygląd ogrodzenia. Bez względu na to, czy będzie to stal, drewno, beton czy kamień, należy stosować materiały dobrej jakości, z atestami i gwarancjami producenta. Warto też skorzystać z pomocy projektanta, który idealnie dopasuje ogrodzenie do potrzeb i upodobań inwestora.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!