Nawierzchnie z kostki brukowej - zasady prawidłowego układania

Aby jednak wybrukowana nawierzchnia była atrakcyjna, trwała i wytrzymała przez wiele lat, należy dużą wagę przyłożyć do wyboru właściwego rodzaju kostki, a przede wszystkim odpowiedniego przygotowania podłoża i precyzyjnego ułożenia poszczególnych elementów. Choć jest to relatywnie łatwy proces, nie brakuje w nim etapów, w trakcie których nietrudno o popełnienie błędów mających wpływ na późniejszą trwałość całej nawierzchni.

Przygotowanie gruntu

Pierwszym etapem prac jest usunięcie pierwotnej warstwy ziemi znajdującej się w miejscu, gdzie planowana jest przyszła nawierzchnia. Jest to tzw. korytowanie. Pierwotny grunt i humus wykopuje się najczęściej na głębokość 20, a nawet 40 cm. Powstałe "koryto” należy też oczyścić z korzeni rosnących tam roślin.

Roboty te wykonuje się najczęściej za pomocą maszyn drogowych: spychacza, zgarniarki i równiarki. W przypadku małych powierzchni można to zrobić ręcznie. W trakcie korytowania może się okazać, że konieczna jest większa stabilizacja powierzchni, na której mamy położyć kostkę. Wówczas można to zrobić za pomocą geowłókniny.

Wyrównanie terenu

Kolejnym etapem brukowania jest wyrównanie i odpowiednie wyprofilowanie terenu. Należy wówczas wykonać w gruncie naturalnym docelowe spadki i odwodnienia. To właśnie na tym etapie kształtuje się wizerunek chodnika - jego zakręty, krzywe przejściowe i rozjazdy. Trzeba tu też zadbać o odpowiednie nachylenie nawierzchni, które powinno wynosić od 0,5 do 3 cm na długości 1 m.

Przy budowie nawierzchni wokół domu jednorodzinnego wystarczy do tego łata i poziomnica. Następnie konieczne jest wyrównanie terenu, które można zrobić za pomocą piasku lub pospółki. Trzeba jednak pamiętać, aby ich warstwa nie przekraczała 10 cm.

Podbudowa

Koniecznym warunkiem prawidłowego ułożenia kostki jest tzw. podbudowa. To od niej, jako od warstwy konstrukcyjnej, przede wszystkim zależy stabilność nawierzchni i jej wieloletnia bezproblemowa eksploatacja. Najczęściej wykonuje się ją z kruszywa naturalnego lub łamanego (grys, tłuczeń) na wcześniej utwardzonym podłożu. Materiał ten należy układać etapami, a następnie ubić do odpowiedniego stopnia zagęszczenia.

Grubość warstwy podbudowy zależy od rodzaju podłoża i przewidywanego obciążenia. W przypadku nawierzchni ogrodowych zwykle wystarcza około 20 cm. Tam, gdzie będzie odbywał się ruch samochodów, będzie to już 30-45 cm. Należy jednak uwzględnić również rodzaj gruntu rodzimego i poziom wód gruntowych. Słaby grunt i utrzymywanie się wody na wysokim poziomie będzie wymagało odpowiedniego wzmocnienia podbudowy.

W przypadku problematycznych gruntów podmokłych i gliniastych, należy zastosować dodatkową warstwę odsączającą grubości od 20 do 60 cm.

Ostatnim etapem wykonania podbudowy jest wykonanie obramowania przyszłej nawierzchni. Rolę oporników mogą pełnić różne materiały, np. elementy brzegowe, ale także obrzeża trawnikowe, palisady, kra­wężniki.

Podsypka

Kolejnym etapem brukowania jest wykonanie podsypki z odsiewek kamiennych lub piasku płukanego. Jej warstwa powinna wynosić od 3 do 5 cm. Wyrównujemy ją potem łatą, zapewniając odpowiednie spadki, ale nie zagęszczamy. Podczas zawibrowania gotowej nawierzchni kostki osiądą równomiernie, a podsypka pomoże zniwelować ewentualne różnice grubości poszczególnych kostek.

Układanie materiału nawierzchniowego należy tak zaplanować, aby znajdując się na już układanej nawierzchni, nie zniszczyć wcześniej przygotowanej podsypki. Warto również wiedzieć, że poprzez wybór odpowiedniego wzoru, można zwiększyć nośność budowanej nawierzchni. Np. w miejscach, po których poruszają się pojazdy kołowe, kostka powinna być ułożona ukośnie do kierunku jazdy, najlepiej pod kątem 45° do osi jezdni. Dzięki temu nie tylko obciążenie rozłoży się równomiernie, ale również poziom hałasu będzie zauważalnie niższy.

Układanie kostki

W trakcie układania kostki pomiędzy poszczególnymi elementami tworzą się fugi. Wypełnia się je suchym drobnym piaskiem płukanym (granulacja 0-2 mm). Robi się to na mokro (szlamowanie) i na sucho (piaskowanie). Absolutnie nie wolno stosować piasku zmieszanego z cementem.

W połączeniu z wodą cement może trwale związać się z nawierzchnią kostki, tworząc trudno usuwalne plamy. Nadmiar piasku trzeba usunąć z nawierzchni w całości przed wibrowaniem, a po zagęszczeniu kilkakrotnie powtórzyć spoinowanie i uzupełnić braki.

Wielkość fug jest uzależniona od rodzaju kostki, sposobu wykończenia jej krawędzi i przeznaczenia nawierzchni (chodnik, podjazd).

Warto też pamiętać, że kostki nie mogą być układane zbyt ciasno. Piasek w fugach "reguluje” stateczność nawierzchni i zapobiega ocieraniu i kruszeniu się krawędzi kostki podczas eksploatacji.

W razie potrzeby kostkę docina się precyzyjnie specjalnymi piłami, a nie gilotyną. Efekt estetyczny jest wówczas o wiele lepszy. O ile to możliwe, dopasowywane kawałki nie powinny być mniejsze niż połowa normalnej wymiarowej kostki.

Bez wybrzuszeń i szpar

Gdy nawierzchnia jest już ułożona, należy ją zagęścić za pomocą wibratora płytowego, koniecznie zabezpieczonego płytą z tworzywa sztucznego. Zapobiega to punktowemu ścieraniu i wykruszaniu naroży.

Zagęszczanie przeprowadza się równomiernie na całej powierzchni, zawsze od brzegów do środka, a następnie wzdłuż alejki. Należy to robić aż do uzyskania docelowego poziomu nawierzchni i stabilności poszczególnych elementów.

Prawidłowo ułożona kostka powinna być jednolitą płaszczyzną, bez jakichkolwiek wybrzuszeń i szpar większych niż spoiny między kostkami. Idąc po niej, nie powinno się wyczuwać różnic w wysokości na łączeniach poszczególnych elementów. Tak ułożona nawierzchnia jest gotowa do użytkowania.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!